A cidade das luces. Capítulo VII
Víctor Pérez.
Non asumimos o voso pecado
facedes a guerra cos ollos pechados
non recoñecedes nin o propio bando
A ACRÓPOLE CANTA:
Varre, vasoira, vasoira miña,
hai moito tempo que non varres a cociña.
II. LISÍSTRATA (varre vasoira) (2023)
Fillas de Cassandra
Has de cantar,
meniña gaiteira,
has de cantar,
que me morro de pena
Cantares Gallegos (1863)
Rosalía de Castro
Sorprendeuse ao descubrir na pantalla do móbil que xa eran as trece horas e catro minutos. Durante a mañá non deixara de entrar xente pola inmobiliaria, e o teléfono non parara de soar. O único malo era que moitas das persoas que pasaran pola oficina e un bo número das chamadas, realmente, querían rumorear sobre os acontecementos dos últimos días. Do resto, varias persoas que pensaban que alí se informaba sobre as vivendas de protección oficial da Xunta e o Concello, Mingos sempre dicía que deberían ter praza como interinos, do choio que lle quitaban de enriba as institucións pertinentes. Tamén un bo número procurando pisos en alugueiro, tarefa ardua en intres de prezos desorbitados como os que se estaban a vivir. A anécdota da mañá, desas que quedan gardadas na bitácora da inmobiliaria, e que logo eran comentario recorrente nas cervexas dos venres pola tarde, ou nas comidas de grupo, a deixou unha parella, que atendeu Clara, e que viña cun caderno para tomar notas de como tiñan que facer os trámites para vender o seu piso protexido, e que afirmaban riseiros que non era para facelo eles, que era para falalo logo na casa, pero que o piso logo o ían vender a través da inmobiliaria. O mesmo puidera ser verdade, pero o detalle de pedirlle a Clara se lles podía dar unha folla de pagamento das taxas cubertas, antes de marchar, resultou algo estraño. Clara estivo moi fina, e mentiulles cun: “non nos quedan agora mesmo” cun sorriso tan falso coma as intencións de vender o piso que tiñan eles.
—Nenoooo! Ti non tiñas hoxe unha firma na notaría de Hernández e Fernández.
—Hostia! Merda. Si, á unha e media. E teño o coche a tomar polo cu.
—Veña, bule. Lévote que teño a moto na porta e unha visita en García Barbón. Déixote en Policarpo Sanz.
Tres minutos máis tarde, e pese a ser ateo, rezaba mentalmente aferrado ás agarradoiras da moto con tal forza que as súas mans estaban completamente brancas. Por outra banda o casco que lle emprestara Mingos cheiraba a tabaco reseso e colonia de Ágatha Ruiz de la Prada, así que a náusea sumouse aos nervios pola condución suicida do seu compañeiro. Mesmo nalgúns intres rozou o pánico, como cando lle gritou un: “Tumba, neno, tumba!” na rotonda do barco da Avenida de Castelao ou cando saltou dous carrís a machete xusto despois do Corte Inglés, para xirar cara a Urzaiz. Cando baixou na encrucillada de Colón con García Barbón, as pernas tremíanlle coma se fixese un millar de sentadas.
—Mingos, se non morro do ataque ao corazón que estou a sufrir, déboche unha birra.
—Nada, neno. Bule que aínda chegas a tempo.
A notaría estaba moi preto do auditorio. Ocupaba o baixo e a entreplanta dun vello edificio, pero a fachada fora remodelada en cristal e aluminio cromado. A el, que lle encantaban as portas antigas, xa fosen de madeira ou de forxa, aquilo parecíalle un atentado estilístico. Imaxinou aquela fachada de pedra cunha porta de madeira azul desgastada coma na película Onde está a casa do meu amigo?. Entrou e dirixiuse ao mostrador co seu mellor sorriso.
—Ola, veño da inmobiliaria para a firma de Ahmed, perdón, a firma de André Costa e Moraima Ferradáns.
—Xa están arriba, na primeira planta.
—Grazas.
Saudou a parte compradora e aos seus clientes pediulles os DNI, e puxo o pé no despacho do axente da notaría exactamente á unha e media. Entregoulle os documentos de identidade e os certificados da comunidade de propietarios de estar ao día nos pagos das cotas. Os demais documentos, xunto con copias escaneadas dos anteriores, xa os adiantara por correo electrónico. Gustáballe chegar sempre á notaría con todo o seu traballo feito, e aínda así as sorpresas nas firmas eran máis habituais do que lle gustaría. Neste caso, tratábase dunha venda dun piso VPA propiedade de André Costa, no que tamén tiña que asinar a súa ex muller, Fátima. A compradora, Moraima, era unha rapaza moi xeitosa, que conseguira a praza como mestra nas últimas oposicións, e que mercaba aquel piso protexido de tres cuartos en Navia como símbolo da súa independencia. Ben, unha independencia axudada polos pais e pola avoa, a señora Concha, mestra coma a neta, que se fixeran cargo da reserva do piso, e que ían asumir tamén os gastos que non cubría a hipoteca.
Mentres agardaban, a tensión entre André e Fátima foi medrando. Primeiro foron algúns comentarios de Fátima sobre o felices que foran no seu piso, aos que André contestou que nunca conseguiu volver sentar no chaise longue do salón desde que a atopara alí fodendo co veciño do quinto. Fátima contraatacou que fora peor cando o gravaron a el no aparcadoiro do edificio, dentro do coche, co monitor de zumba do ximnasio procurando non sei que na súa bragueta. Fátima saíu chorando da sala onde ían asinar xusto antes de que entrase Hernández, o notario, disposto a dar fe da compravenda. André e mais el saíron detrás dela. Despois de varios minutos rogando, e a petición do ex marido, abriu a porta e deixouno pasar con intención de arranxar a situación. El quedou fóra agardando. Pasaron outros cinco minutos. Pachi, o oficial da notaría, acercouse.
—O señor notario di que ou veñen xa ou que hoxe xa non se asina a operación.
—Un momento que lles insisto.
Petou na porta do baño. Do outro lado escoitou xemidos. Acercouse para ouvir mellor e saltou cara atrás cando sentiu varios golpes repetidos contra a porta do baño.
—Dous minutos e imos.
Fátima e André saíron do baño axeitando a roupa e bastante espeluxados. A imaxe na mesa resultaba curiosa, con André coa camisa posta do revés e o pelo de Fátima que agora parecía un niño abandonado por unha parella de pegas rabilongas. Moraima ría a cada pouco e pedía desculpas, escusándose nos nervios. Finalmente Fátima e André asinaron, recolleron a súa copia simple, e saíron da notaría agarrados da man.
Despediuse deles e de Moraima. Quedou ollando para o Teatro García Barbón, un dos edificios máis emblemáticos da Cidade das Luces, e toda unha xoia arquitectónica deseñada por Antonio Palacios, que se inspirara na Opera de París. O edificio comezou a construírse no ano 1913 e rematouse no 1927, con esa incrible fachada en bloques de granito do Porriño natal do arquitecto. Inaugurouse un 23 de abril, tres anos antes de que se escollese ese día como o Día do libro, cunha representación da opereta Madame Pompadour. Esa parte da historia aínda a lembraba moita xente. O que moitos veciños non sabían é que estaba construído sobre as ruínas do antigo Teatro Rosalía de Castro, que tivera unha breve existencia do ano 1900 ao 1910 e que destruíra un incendio, supostamente fortuíto, que sucedeu poucas horas despois de que se celebrase alí un multitudinario baile.
Prendeu un pito e colleu o móbil para ver as mensaxes. Mingos, que rematara a súa visita, informábao de que estaba a tomar un vermú en Isaac Peral, e ofrecíase a levalo de volta á oficina. Deulle as grazas, pero escusouse en que ía pasar a saudar un amigo que traballaba alí preto. O certo é que a expectativa dunha nova viaxe en moto co seu compañeiro, co engadido de que este pasara por unha parada de avituallamento con Martini Rosso, e probablemente unhas olivas, non lle ofrecía demasiada confianza. Non quería esgotar a súa ración de sorte diaria, que consideraba que xa estaba case que consumida entre a viaxe de ida en moto e a consecución da firma da notaria.
Apoiouse nunha papeleira para apagar o cigarro na sola do seu zapato e botala dentro. Comezou a camiñar cara á encrucillada de García Barbón e Colón. Aquela zona, xunto coa parte da Alameda e o principio de Concepción Arenal era unha das súas favoritas. Alí estaba a evidencia da cidade que foi, da vila que puido ser. Soamente o Casco Vello e Bouzas, coas súas pequenas casas, competían no seu top arquitectónico da cidade, e facíanlle imaxinar a Coia que foi, antes de se converter nunha cidade dormitorio nos anos setenta. Camiñaba ollando para os tellados e pensando na breve conversa que mantivera cando tropezara con Vanessa Castiñeiro, no cemiterio, cando o seu teléfono vibrou. Non recoñeceu o número que aparecía na pantalla.
—Dígame.
—Ola. Falo coa inmobiliaria que leva a venda do estudio do señor Lobeira no centro de Vigo.
—Si, eu son o axente que a leva.
—Explícolle. Son Ricardo Veiga, o secretario do finado señor Lobeira. A súa viúva desexaba falar con vostede. Mañá pola tarde é o enterro do seu marido, pero gustaríalle que a visitase, se é posible, pola mañá. Ás once parécelle ben?
—Si, claro. Onde está a casa?
—Envíolle agora mesmo unha mensaxe co enderezo. Moitas grazas e até mañá.
O seu interlocutor colgou antes de que el puidese rematar o seu “até mañá”. Inmediatamente, o seu teléfono vibrou coa chegada dunha mensaxe do número co que acababa de falar, na que indicaba o enderezo onde tiña que ir o día seguinte. Copiou o enderezo e pegouno na aplicación de mapas. Premeu sobre a foto da fachada que aparecía, e musitou un “manda carallo” cando agrandou a foto.
Vou ir ó gran. A este capitulo sóbranlle os efectos especiais. Se vas xogar ó pase curto e á posesion, non saias con 4 dianteiros explosivos. Enton, rebaixa o paseo en moto a só unha mencion ou duas do incomodo que foi e non pintes unha situacion tan dantesca na firma do contrato. É que agora resulta que o tipo que se estrellou contra a arbore de nadal é o mais comedido da cidade. pois tampouco pode ser asi. A parella que foi firmar, pois poden ser algo peculiares, rifar ou algo normal, pero non cadra tanto extremo emocional co ton do texto, co que lle estás dando agora. Ademais, non se entende ben a sua actitude, van firmar igual estean rifados ou dados da man. non ten fio argumental nada diso, son só chirivitas uqe nos pos para entreternos.
Tampouco funcionan ben os macguffin que pos cada final de capitulo se sempre nos fas a trampa de pasalos por alto despois. Pedro e lobo, era. E menos ainda en capitulos tan curtos. Esta novela é coma se estivera nun segundo comezo, menos histrionico pero igual de ambiguo. Por exemplo, nestes momentos poderia ser que fose ensinar un piso e despois ó volver ali porque esquceu as chaves atopase un cadaver. É como se os acontecementos, por non levar a ningun lado, fosen cronoloxicamente intercambiables. e iso non é bo, porque non estas formando unha liña clara, son puntos nun papel, un sandbox, un librojuego, se queres ler un interrogatorio vai á paxina 14. algo asi. Pero isto pasalle a case todas as novelas do torneo: ningunha das sinopses logrou superar o primeiro capitulo.
Nesta podemos resumir o que pasou, pero non formar unha historia. Na do cine cada vez vemos mais cousas, pero o argumento é o mesmo, se alguen le o cap 1 e di “de que vai a historia”, coincide do que pode dicir o que leu os 7 capitulos. O albergue igual. A contrapel non só o iguala senon que cada vez a sinopse é mais curta e deslabazada. O cap 1 ten unha concrecion e un pulso de historia que se foi disolvendo. Ata podo dicir uqe o cap 1 é tan potente que perxudica ó resto, por agravio comparativo.
So carne picada deu avanzado un paso ou dous cara algures.
Con este capítulo quedei un pouco a medias. En primeiro lugar, porque é curto e nel non hai acontecementos que sigan, coa tensión acadada nos anteriores, algún dos fíos propostos. Non está mal seguir o que lle ocorre ao protagonista na súa vida cotiá, pero se hai unha trama (con algunha interesante cuestión paralela) clara como elemento central está ben que se nos ofreza algo máis dela. Se non é así, o capítulo está ben pero perde chispa. Por outra parte, a voz narrativa, se ben retoma parte da maneira de contar á que xa nos afixeramos, segue sen ter a acidez que tiña varios capítulos antes. Volve haber referencias a unha cotidianeidade recoñecible, pero aquí son fundamentalmente lugares, boto en falta a diversidade anterior.
Total, a min gustaríame que o capítulo continuase, dá a sensación de que o necesita.
Boas, Víctor!
Quero resaltar antes de nada, que gústame como rematas cada capítulo. Coma lector, invita a querer seguir lendo. E iso é moi positivo.
En canto á terceira entrega, penso que a noticia coa que abres o capítulo debe ser reescrita. Nun formato en papel, frases como “a hora de peche da nosa redacción” non son nada cribles.
Por outra banda, todas as mencións de lugares, monumentos, estradas, etc., poden facer ao lector que non estea familiarizado coa zona aburrirse. Na sétima entrega fas especial fincapé en Antonio Palacios, dedicando un parágrafo enteiro a datos moi exactos. Ao lector vai parecerlle ou ben que de repente descobre que o protagonista adora a arquitectura ou ben que é unha intromisión do autor. Pensades coma min que sería interesante engadir esa “pulsión” do protagonista por mencionar e describir lugares para que sexa mais natural e vaia máis acorde co título tamén? Imaxínome a garda con mapiñas tamén da cidade de Vigo e Nigrán.
O asunto da embarazada que non come frituras tampouco me convence. Sobre todo porque mencionas “ensalada de salmón”. Se quitas a palabra “ensalada”, concordo. Dado que a leituga pode conter bacterias como a E. coli, listeria ou salmonela. O asunto das frituras, en cambio, soa máis a unha preferencia persoal por non querer engordar que a unha precaución sanitaria.
Outra situación que non me encaixa é que o protagonista dixo á señora no cemiterio que non rezaba, pero despois na moto reza. Supoño que un ateo non tería interiorizado un rezo, nin sabería como comezar ou rematar. Sería máis gracioso se fixera outra cousa mentalmente para fuxir do medo e evitar así a controversia.
Na cuarta entrega, fíxome rir poder confirmar que o protagonista é despistado. Tamén me parece acertado que reflexiones, en xeral, a situación económica da novela grazas a personaxes que van aparecendo, como a señora Concha ou os posibles compradores.
Na quinta entrega, gustoume moito o ritmo creado a través das onomatopeias e a aparición, por primeira vez, das loitas internas do protagonista (o medo e a culpa).
Espero que atopes o comentario útil. Un saúdo e desculpa a demora!
Bueno, aquí estou de volta. Lamento a longa ausencia, pero estou de traballo tan arriba que xa me din por vencido e volvo ás letras. Prestoume a volta deste capítulo ao ton xeral da novela. Ás veces, a clave do éxito dun libro é a falla de pretensións, ou que a única pretensión sexa facer que o lector se divirta. Eu adoito ser o primeiro en fallar nesa premisa, pero con esta novela temos un exemplo moi agradable. Por algo é sempre o primeiro capítulo ao que acudo cada xornada.
Atranqueime un pouco no parágrafo inicial que, de non conter anclaxes para futuros gags ou subfíos da trama, recomendo simplificar. Todo cambia en canto o protagonista sube á moto e o relato colle un ritmo de comedia moi interesante que non abandona até un final que me deixa cheo de curiosidade. Por sorte, xa está dispoñible o seguinte capítulo, ao que vou pasar de inmediato. Por suposto, paréceme unha xenialidade toda a escena da notaría e pregúntome se corresponde únicamente á imaxinación do autor ou se está inspirada en feitos reais.
A segunda cousa que creo que se debe mellorar é a descripción do teatro que, con esa exposición de datos, queda coma un pouco pegote. Por certo, Víctor, supoño que sabes que o protagonista da novela vive a 200 m dos herdeiros de Desiderio Pernas, autor da última remodelación do teatro a finais dos setenta, principio dos noventa.
Volvendo ao ton de comedia tan ben levado, pregúntome agora moito máis sobre a conveniencia do magnífico capítulo anterior, que, non por ser o de máis calidade con diferencia pode ser positivo para a novela no seu conxunto. Aínda así,supoño que só se poderá resolver cunha lectura completa e continua da obra final. De todas formas, parabéns, estame a gustar moitísimo a novela.