BiosBardia

O país dos libros en galego

A Converxencia. Capítulo 1

Campos de millo. JOHANN PIBER/PEXELS

Pablo Pesado.

Cando a converxencia converxeu a maioría da aldea durmía; con excepción dos insomnes, dos convalecentes e dos amantes. E talvez con excepción daqueles que a converxencia levou con eles, sexa que xa non estean connosco ou que estean nun outro lugar —un lugar, talvez, mellor. Só unha muller presenciou directamente o acontecemento da converxencia; a primeira semana foi incapaz de describila; despois, de comprendela; uns meses máis tarde, de sequera lembrala. 

A converxencia foi benévola cos veciños e impávida coas reses. Tres terzos do gado vacún sumiron, demediaron ou foron gravemente amputados; o que, andando o tempo, habería traer graves problemas á calidade xenética da especie e abismados raciocinios de orde teolóxica. De que pecado eran culpábeis vacas e bois e que virtude inesperada profesaran mulleres e homes? Nos primeiros tempos da converxencia, cando as vellas divindades deixaron de ser explicativas ou foron esquecidas, proliferou entre os superviventes o convencemento de que as regras morais que pautaban os seres creadores eran inaccesíbeis, e que a única conduta virtuosa sería o ensaio e erro até o día dunha nova converxencia chegar, unha converxencia que sinalaría as xustas e apagaría todas as outras.

O único testemuño que ficou do acontecido foron os raios da converxencia; liñas invisíbeis que, cando perpasadas, deformaban por uns instantes o corpo como a auga desloca a cana de bambú. Preto do que moi logo sería confirmado como o centro do colapso, ese gran furo que recibiu, por extensión, o nome de Converxencia, os corpos partíanse, pregábanse e multiplicábanse como nun salón de espellos: bañados polos vinte e seis raios dun sol negro, chamados a disociar a aparencia e o ser e cominarse á danza das dimensións. Pasaron os séculos e despois os milenios; non houbo unha soa xeración humana nese tempo cuxas crianzas non xogasen, nas estremas do vacuo, a angularen os brazos, as pernas, os ollos, a experimentaren a propia xeometría. Rara era a década que non caese un meniño na Converxencia, e nunca souberon se algunha vez existiu unha divindade para agradecer esa hecatombe.  

Ao estudo da converxencia dedicáronse, en maior ou menor medida, con ánimo amador ou con vocación científica, todos os superviventes. Ao comezo, cando a xente aínda lembraba os vellos tempos, chamábanlles converxencia apenas aos segmentos de espazo faltantes; quere dicir, a aproximadamente o 44,44445% —a que altura dos decimais arredondar sen ser cómplice da dor? Nas centenas de millón residía, tamén, vida e beleza— do que noutrora chamamos universo. Cando as novas xeracións foron reconciliándose co novo mundo e aceptando a súa integridade como a única válida, pasaron a denominar Converxencia o buraco central que, cun diámetro de 93 metros, perfuraba a terra até unha profundidade descoñecida. Foi unha nena de seis anos quen identificou a causa do desconforto que causaba nos aldeáns ollar a Converxencia: a luz do día non iluminaba as súas paredes, de modo que ollala era sempre, a calquera hora do día, como introducir a cabeza, cos ollos vendados, no interior dun pozo no medio dunha noite escura. Alguén guindou un fachuco aceso a través da súa boca negra e comprobou que a converxencia non apagaba nin diminuía a súa luz, aínda que esta, paradoxalmente, non alumeaba os seus contornos. Por desgraza, ao non ficaren persoas sabias que puidesen transmitir os arcanos da física e da óptica ás seguintes xeracións, estes extinguíronse logo: a escuridade da converxencia nunca recibiu explicación ningunha e o vulgo conformouse con interditar o contacto coas súas paredes en base en supersticións indecisas.

Mellor fortuna do que a física e a óptica tivo, porén, a trigonometría. Un vello profesor xubilado, doente dos primeiros estragos da síndrome de Alzheimer, tentou apurar a súa lucidez transvasando ás novas xeracións os seus coñecementos elementares sobre o cálculo de superficies. Os avanzos foron modestos, irregulares e probabelmente inexactos; suficientes, en todo caso, para comprender elementarmente a actuación espacial da converxencia; absolutos, na verdade, en comparación co que viría despois. Pois o furor trigonométrico da primeira xeración operou os seus cómputos sobre o material volátil da memoria, e ningunha das persoas nadas despois da converxencia, e mesmo as máis pequenas de entre as nadas antes, tiña nada xa sobre o que reflectir

Grazas á diferenciación de cultivos e á medida do ferrado foi posíbel estimar que porción aproximada do espazo fora subtraída. Un dos raios da converxencia uniu dúas das leiras máis grandes, dedicada unha á pataca, a outra ao millo: só había que calcular a produción de patacas e millo e restarlla ao total de patacas, millo e outros vexetais plantados entre os dous anteriores. Obtiñan, así, unha estimación da superficie sumida nun segmento acoutado. Poupo como foi trasladada a superficie á largura dos espazos converxidos; non podo poupar, porén, como descubriron que o que consideraban largura era, na realidade, un dos infinitos arcos dunha circunferencia cuxa área era o Todo.

As primeiras investigacións representaban o espazo como un plano unidimensional, e conxecturaban que algo ou alguén retirara da súa existencia segmentos de largo restrinxido e uniforme (126 metros, acreditaban) e lonxitude infinita; como se sobre a redonda terra caese unha rede de pesca feita de pura nada. Mais apenas uns meses despois unha muller camiñou en liña recta desde Regueiro Lixoso —case ao carón da Converxencia stricto sensu— até á Fonte Nova e conferiu que o tempo que demorara era excesivamente curto. Esta experiencia tornou, co paso dos meses, recorrente. En base a triangularen varias posicións coñecidas descubriron que, con efecto, as parcelas do Ser que foran extraviadas aumentaban a súa largura conforme un se afastaba do centro da converxencia; quere dicir, da Converxencia. Logo que os resultados foron publicitados, o vello trigonómetra, a quen foi concedida a portavocía honoraria no pleno no concello, explicouno do seguinte modo no campo da festa. Tomou entre as mans tremelicantes un vello abano que, bordado en ouro e damasco, representaba un tigre furioso asexando unha manda de bovídeos no que podería ser unha sabana subtropical; foi pregando morosamente os raios pares e deixando estendidos os impares, até mostrar a imaxe dun felino acéfalo de cuxo pescozo nacían os cuartos traseiros dun animal descoñecido. Aló no fondo, na dereita da cena, segmentos decepados de vida herbívora. A man que terma do abano é a Converxencia, e é o centro da catástrofe.  

 O único espazo que non converxera, pois, era aquel que existía sobre o gran pozo negro: a súa extensión, o seu aire, os átomos que sobre el penduraban, eran os únicos do universo que conservaban pura a súa integridade de noutrora: incenso.

[Repárese, incidentalmente, en que os antigos daban por feito que o ángulo de todos os espazos converxidos era idéntico. O que, aliás, nunca poderá ser probado con exactitude. Houbo acordo entre todas as persoas, porén, de que os seus recordos extraviados do pasado medían máis ou menos o mesmo. Morreu o conto]

Alguén notou un día que na abóveda celeste do outono desapareceran Pegaso e Andrómeda, e que embora Perseus fose aínda visíbel só podía ser identificado con moito voluntarismo. Coas décadas, a acción do tempo restituíu ao ceo a súa vella dignidade e novas figuras surxiron para ocuparen o seu lugar: o cabalo ferido, as mans do cartomante, a instrumentista, os pasaxeiros, a cobra bicorne. O recordo das teses heliocéntricas perdurou varios milenios. Primeiro como saber, despois como mitoloxía, mais perdurou. No entanto, naceu o convencemento de que embora o Sol fose o centro espacial do cosmos, a Terra, a aldea de Franza, era o seu centro metafísico: pois era nela onde estaba o fulcro da converxencia do universo, do seu resumo. O Sol, por outro lado —mais esta é cuestión que debe ser explorada noutro momento—, xa non era o que fora.

A física, é claro, perdeu esa e outras batallas moi logo, pois tamén moi logo ficou sen soldados que loitasen por ela; “gravidade”, cuxo significado específico era na primeira xeración de humanos após-converxencia un referente común, pasou na terceira a se converter nun sinónimo requintado de peso. A sexta viu no termo un sinónimo redundante e polisílabo e excluíuno da fala aldeá. Talvez se Pedro Varela Maceira —profesor de química, astrólogo amador e home de saúde esvaída— tivese sobrevivido á septicemia que o levou no primeiro ano da converxencia, podería ter descuberto e explicado aos outros que a dimensión do espazo experimentara unha encurvamento —ou un aplanamento, tanto ten— seguindo a curvatura exacta do que fora o xeoide terrestre, ficando terra e universo como dous grandes planos paralelos, como as peles estendidas de dous osos. Porén, nada diso aconteceu.

No que atinxe o resto de cousas, todo seguiu como de costume —sempre que coloquemos o escopo na escala xusta. Viñeron as fames, viñeron as pestes. A aldea creceu e, cos séculos, as bestas achegáronse a comiscar das lixeiras, dando lugar a toda sorte de domesticacións. Chegaron as raíñas, chegaron as rexicidas, marcharon as raíñas. Os ventres das mulleres deron lugar a outras mulleres cuxos ventres deron lugar a unha confusa estirpe de vivas que non se lembraron entre si. Todo o mundo foi morrendo, mais houbo outro mundo para substituílo, e despois outro máis, e así até que xa non o houbo e todo acabou. Mais para ese momento aínda ficaba moito.

6 thoughts on “A Converxencia. Capítulo 1

  1. Esta é unhas das propostas das que mais gana teño de ler o segundo capítulo, porque se comparei a Carlos cun funambulista, a Pablo teño que comparalo cun kamikaze cabalgando unha bomba termonuclear. Non me enterei de nada. A ver, non de nada non, pero case.
    O que parece que Pablo está contando interesame. Un suceso extraordinario que cambia o mundo e os seus habitantes. Vale. O modo en que o conta, en cambio, cóstame dixerilo. Por exemplo, parece que o autor emprega o humor nalgunhas partes, pero non o teño claro. E iso é perigoso. Eu, como lector, debía telo claro. Tamén a veces parece que se conta a mesma cousa (consecuencias da converxencia) desde distintos puntos de vista, e tampouco o teño claro. A converxencia afectou a todo o mundo, pero todo o mundo semella ser só unha aldea.
    É unha sensacion contraditoria. Á vez me parece que hai demasiadas e poucas explicacións. Vouno tomar como un prefacio que poderei reler cando a novela poña os pes na terra e comece a moverse a trama.
    Nota: se a alguen lle sucede como a min aconsellolle ler (ou reler) o post de “coñece os participantes” de Pablo. Nel da algunhas axudas para entender o texto.

  2. É unha das proposta que máis me gustou mali que eu nunca fun fan da literatura fantástica. Sen embargo cada vez este xénero sedúceme máis e máis coas narrativas contemporáneas. Este primeiro capítulo lembroume un tanto aos contos de Samanta Schewblin, que xa é moito dicir. Paréceme que o autor ten unha voz moi forte, e que os efectos que a converxencia ten soborde a poboación da que fala están moi logrados, pero agardo que daquí en adiante se dean máis datos quizáis de como un xeito taaaaan devastador afectou á poboación mundial, xa que iso é algo que desconcerta, ou se presente que acontece exactamente, cal é a historia particular enmarcada neste colapso xeral.
    Tamén me gusta que sexa un tema posapocalíptico porque ninguén nos quita de experimentar unha converxencia daquí a uns anos, quen sabe.

  3. A impresión xeral é de curiosidade, de comprender do que se fala. A redacción non é simple, pero atrápame, coma unha mensaxe cifrada. Un ar de misterio moi ben relatado en liñas como “Nos primeiros tempos da converxencia, cando as vellas divindades deixaron de ser explicativas ou foron esquecidas, proliferou entre os superviventes o convencemento de que as regras morais que pautaban os seres creadores eran inaccesíbeis”, a descrición do vello trigonómetra e o seu abano ou o parágrafo final, “todo seguiu como de costume…”
    Parece unha desas novelas, que persoalmente gústanme moito, nas que un primeiro parágrafo contén toda unha historia. É un arranque moi poderoso, no que non podemos imaxinar do que se nos vai falar ou cal será o conflito ou viaxe dos personaxes. Por outra parte, parece que o personaxe principal non é unha persoa, senón un lugar ou, aínda máis, ese fenómeno extraño que da título á novela, o cal tamén resulta interesante, aínda que moi difícil, paréceme.
    Sinalo algunhas frases que non comprendo ben, neste primeiro capítulo non sei se máis adiante cobrarán sentido:
    “A converxencia foi benévola cos veciños e impávida coas reses”
    “como descubriron que o que consideraban largura era, na realidade, un dos infinitos arcos dunha circunferencia cuxa área era o Todo.”
    “a súa extensión, o seu aire, os átomos que sobre el penduraban, eran os únicos do universo que conservaban pura a súa integridade de noutrora: incenso.”
    Non consigo establecer ben a liña do tempo.Quizais a confusión é deliberada, o cal pareceríame dunha dificultade extrema pero tamén unha idea creativamente moi fertil. Refírome a marcadores temporais como istes, que eu comprendo como diverxentes: O recordo das teses heliocéntricas perdurou varios milenios. Vs A aldea creceu e, cos séculos, as bestas achegáronse a comiscar das lixeiras, dando lugar a toda sorte de domesticacións. Como recurso intencionado, admiro a técnica, fico á espera de como se pode resolver.

  4. Co arranque da Converxencia retrotráiome as miñas lecturas cando era máis novo, e que nos veráns, xa sen a obriga, fantástica obriga, de ter que estar lendo novidades para os diferentes clubs de lectura da asociación á que pertenzo, releo con certa frecuencia, neste caso estou a falar de Philip K. Dick, Asimov, Artur C Clarke ou Ramón Caride. Se ben é certo que non consumo ciencia ficción nin fantasía actual. A converxencia é unha incógnita coma UBIK, e a presentación parece case a lectura dunha biblia postconverxencia, ou a continua repetición do fenómeno da iso a entender. Mesmo fala dun punto final.

    Gústame a ciencia e a ciencia ficción, e dou por feito que os datos científicos ou matemáticos de partida estarán ben. Son lector, e parto da premisa de que lle vou deixar que me contes algo fantásticos ou mesmo imposible, vou respectar as trampas literarias, pero a escrita de xénero, sexa ciencia ficción, fantástico ou terror debe tamén respectar ao lector.

    Coma posíbeis melloras penso que algunha escolla de palabras podería quedar mellor con sinónimos mais propios da nosa lingua, por exemplo antes de crecer, elixir medrar. E tamén chocoume un pouco o troco de aldea a mundo para algunha explicación.

    Pablo, teño moitas ganas de ver como continua.

  5. Tiven que enfrentarme a este traballo varias veces. Non é desas lecturas que eu poida afrontar con ruído.
    Aínda non entendo ben todo o que a Converxencia é e penso que iso é o que me engancha para querer saber máis. De calquera maneira, a presentación que Pablo Pesado fixo do seu proxecto sérveme de axuda para a comprensión desta ficción.
    Gústame o tono do narrador. A pesar da complexidade do universo que nos quere dar a coñecer, emprega expresións da fala coloquial: “Acabouse o conto”, “O Sol xa non é o que fora”.
    Intrígame o dos números, non sei se hai algunha mensaxe neles. Numeroloxía? Vexo o tres e o seus múltiplos por moitas partes: 93, 126, 3ª e 6ª…
    Neste capítulo, e creo que se pode extender ao proxecto completo, percibo unha metáfora da nosa sociedade e tamén dos individuos. Unha crítica e unha análise. Por exemplo, queda patente como a mediocridade se apodera dese mundo rural distorsionado, impactado e decadente. Os saberes acumulados desaparecen, un anciano con demencia é o encargado de explicar a Converxencia e o que non se entende explícase con “supersticións indecisas”.
    Outro aspecto que me chama a atención é o da mistura das letras e das ciencias. Estase facendo referencia á xeometría, á astronomía e á física, aínda que sexa para comunicarnos como esa sociedade se mergulla no seu descoñecemento.
    Teño que loubar a imaxinación do autor. Crea un universo con raios de sol negro, distorsións, números, historia e prehistoria da converxencia, persoieros difusos (vello, nena), sen gravidade, esa extraña reproducción de mulleres… Parabéns por esta capacidade!
    Quédanme moitas dúbidas. Necesito ler os seguintes capítulos.

  6. Moi potente este comezo. A premisa da apocalipse non é novidosa de por si, nin tan sequera na literatura galega, maispenso que A Converxencia colle como referentes cousas moi distintas do habitual das novelas apocalípticas. De feito, a orixinalidade das ideas é o seu maior forte, creo eu ( destaco a idea das novas constelacións no ceo, que guapo).

    A proposta estilística, de rexistro formalísimo, case académico, maridado cunha sintaxe desmelenada e atrevida, casa ben co fondo do que se conta. Non estamos nunha apocalipse en primeira persoa, é como se observásemos nunha enciclopedia feita por un ilustrado trastonado a entrada referida a: “Converxencia”.

    Dentro desa premisa caben tamén algunhas das cousas que criticaron as outras compañeiras, e que podo compartir desde a idea de tratar ben ao lector. Intentar manter a liña cronolóxica, con menos saltos adiante-atrás, sería máis fácil de ler. Conste que eu entendo a confusión como algo pretendido, nese xogo de apuntes dispersos para facer unha entrada enciclopédica, pero tamén entendo que é unha liña fina que é necesario respetar para non botar fóra a quen le.

    Sobre o tema do espazo, eu con este capítulo xa entendo que o mundo quedou reducido a unha porción de terreo, ou que esta é xa non se pode comunicar con outras partes non afectadas pola Converxencia. E que dentro desta porción, parece que a única poboación existente é Franza. Penso que é propositado a imposibilidade de imaxinar espacialmente o que é a Converxencia (incognoscibilidade dun acontecemento cósmico). A confusión Mundo-aldea cásame ben coa idea de que os supervivintes do futuro tampouco distinguen moi ben eses dous conceptos.

    É interesante pensar que noutras entregas quizais saibamos máis sobre o narrador enciclopedista. Ou quizais aprendamos máis cousas sobre el de maneira indirecta, polo que escolle dicir. En todo caso, un comezo moi interesante.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *