Dez libros recomendados para o día de Tomás González Ahola

César Lorenzo Gil.

Esta listaxe baséase unicamente nos meu criterio, formulado a través da ficha explicativa de cada título. Avalíanse unicamente obras publicadas durante os últimos doce meses. A lista publicarase todos os luns. Por razóns evidentes non se inclúen obras publicadas por Aira editorial.

1

O cervo e a sombra, de Diego Ameixeiras. Xerais

Unha novela negra clásica. Unha novela clásica do autor ourensán, que desta volta regresa á súa cidade natal como escenario literario cunha historia de baixos fondos e feridas do pasado (e do futuro), ao tempo que recorda o pasado combativo e obreiro da capital do Miño. Ameixeiras volve puír o seu estilo minimalista e o seu gusto polas personaxes con substancia. Fará as delicias dos moitos fans do escritor.

2

Do mellor de Nós (volumes I, II e III), Varios autores. Editado por Camilo F. Valdehorras. Hércules

Camilo Valdehorras peneirou o fondo da revista Nós para escolmar un imperdible traballo bibliográfico que se converte no mellor colofón posible ao centenario da creación do “boletín mensual da cultura galega”. Ordenando por temas e subtemas, os tres volumes publicados até agora da colección fan un percorrido polos grandes asuntos que lle preocuparon á xeración que intentou, dun xeito ambicioso e multidisciplinar, normalizar, actualizar e valorizar a nosa cultura e patrimonio, tanto material como inmaterial. Aínda hoxe abraia o sentido científico e popular da obra de Vicente Risco e os seus compañeiros e nas páxinas desta antoloxía profunda poden atoparse apuntamentos sobre etnografía, historia, pensamento ou arte que, en moitos casos, aínda non foron superados pola intelectualidade galega actual. Unha radiografía moi útil do primeiro terzo do noso século XX.

3

Queres facer o favor de calar, por favor?, de Raymond Carver. Tradución de Moisés Barcia. Rinoceronte

Carver é un dos escritores máis admirados, seguidos e fascinantes do século XX. Por fin chega á biblioteca galega nunha edición que recolle os seus primeiros relatos publicados. Para quen non coñeza este autor, esta é unha oportunidade marabillosa de mergullarse nun universo onde a literatura se nos aparece mediante un sutil sortilexio entre historias cotiás e personaxes e situacións en aparencia anódinos. O estadounidense domina a contención e coñece tan ben as técnicas narrativas que precisa do mínimo para falar dos grandes temas e deixar na mirada do lector un resaibo inesquecible.

4

Arder, de Marga Toxo. Positivas

Este poemario de escasas 42 páxinas ten bastantes das calidades que debe posuír unha obra de poesía. Séntese como auténtico, escrito co alento moi perto da vida e das súas emocións: da rabia (da contida e da que salta), da esperanza (da que se imaxina e da que se pode respirar), da soidade ou da nostalxia. Posúe algunhas imaxes poderosas, enraizadas na poesía clásica, mais con ese toque sutil que lle outorga unha pátina de modernidade. E o ritmo dos poemas é coherente co tema e a estrutura: febril ás veces, interrompido outras, traballado case sempre.

5

Galicia vista por un inglés, de Aubrey G. Bell. Tradución de Xosé María Gómez Clemente. Rinoceronte

Este é moito máis ca un libro de viaxes ou unha guía turística. É unha microenciclopedia da cultura galega a través dos ollos moi cultos do cronista. Bell coñecía moi ben o terreo que pisaba; non só o que se vía senón, sobre todo, as pegadas do que acontecera. Para escribir este libro manexou unha bibliografía de aproximadamente cen volumes, mais a súa prosa é áxil, precisa, literaria e nutritiva. Un grande achado que nos serve aos galegos da década dos 20 de espello onde ver os nosos antepasados de hai cen anos sen os preconceptos e inercias de costume.

6

Doces e lambetadas. Receitas con historia, de Matilde Felpeto Lagoa. Xerais

Este é un libro de receitas. De receitas clásicas, das fundamentais para quen estea interesado en mellorar as súas técnicas nas sobremesas. Escrito por unha veterana da literatura gastronómica en Galicia dun xeito ameno e moi práctico. Mais esta obra non só é un manual, senón que contén moita e valiosa información sobre a orixe, evolución e curiosidades de elaboracións que se converteron en clásicos. Un libro que se come cos ollos, mais que tamén se le con moito gusto.

7

Pazo de inverno, de Alberte Lema. Galaxia

Premio García Barros 2021. Unha novela que ficciona a época na que a Marea Atlántica gobernou o Concello da Coruña (2015-2019) e na que o propio autor foi concelleiro nesa corporación. Pode lerse como unha correcta novela costumista que intenta facer unha radiografía do momento sociopolítico desde o punto de vista dos que participaron naquela experiencia de confluencia entre as novas esquerdas e as xa consolidadas estruturas nacionalistas, socialdemócratas e comunistas. Aparecen moitos personaxes que son trasuntos de persoas reais. Unha lectura agradable e accesible.

8

Monte Pindo, de Laura Suárez. Galaxia

O subtítulo deste libro: “Historias e lendas do Olimpo celta” é ben elocuente dos obxectivos da autora. Un percorrido “total” por este senlleiro espazo da nosa xeografía. Suárez vai construíndo, coma un caderno de viaxe ilustrado, un percorrido en espiral pola historia, os costumes, os espazos e as sensacións do Monte Pindo, sustentado sobre a tradición oral. A alta calidade da ilustración completa unha aventura que non deixa de ser grande por estar perto da casa.

9

Soamente unha vez, de Xosé Mondelo. Xerais

Novela de personaxe disfrazada de novela policial. Con esta obra narrativa, Mondelo utiliza o molde da trama dunha investigación dun asasinato para falar doutras cousas: a vida dun policía que é, ante todo, un funcionario que entende o seu traballo nos límites estritos do laboral, mais que acarrexa consigo unha biografía relacionada coa espionaxe e a guerra contra a subversión. Unha obra moi de autor cun universo moi particular. Destaca pola súa expresividade.

10

Xácome o fatalista, de Denis Diderot. Tradución de Darío Xohán Cabana. Galaxia

O derradeiro libro asinado polo grande escritor e tradutor. Nótase o estilo de Cabana desde a primeira liña. E agradécese. O libro, escrito no século XVIII, chéganos próximo, cun galego dotado de grande expresividade. Construído como diálogo entre Xácome o seu amo mentres se dirixen de a cabalo cara a un destino non demasiado claro, este clásico da literatura satírica, amais de moi divertido, é un libro ideal para escritores, pois resolve diversos problemas sobre a voz narrativa, a construción de personaxes e a distancia entre narrador e lector. Unha obra moi avanzada para o seu tempo, obra mestra da estrutura con aparencia de desestrutura.