Febo: 2. O noso silencio

Carlos Vega.
Decidiramos compartir piso coa mesma premeditación coa que foramos ese día tomar algo. Non só iso. Todas as decisións que tomei ese verán estiveron marcadas pola falta de previsión, de propósito, de rumbo. Non quería pensar demasiado no asunto, deixarlle espazo na cabeza para que se concretase, que fose collendo forma. Disperseime o mellor que souben. Foi o verán que máis saín da casa.
Sentía esa necesidade desde que me chegara o correo coa nota da selectividade. Un 6,4 (mirara os temas dúas veces só). Antes non era tan consciente da fin dos cursos. O meu reloxo interno, que ía de setembro a xuño (recuperacións incluídas) e abarcaba dende o insti ata a miña casa, perdeu corda. Que viña agora? 3.º de Bacharelato? Tiña que escoller eu? Eu, que me faltara iniciativa ata para marchar á viaxe de fin de curso?
Co tempo a idea foise asentando non só en min, senón na casa enteira. Os meus pais comezaron a falar de comprarme roupa, unha maleta, unhas botas para a chuvia… Pel de porco non tiña moito que dicir. Se os meus veráns eras similares, os seus eran idénticos. No cabía nel a idea de que deixase de estar no noso cuarto, xogando ao ordenador mentres el se entretiña en calquera cousa.
Mamá comezou a falar de que Fernando, o fillo da Rosa, levaba xa un ano en Santiago. Estivera nunha residencia, pero agora seica andaba a buscar compañeiro de piso. Eu levábame con el dende a ESO. Ía moitas veces á súa casa; súa nai traballaba todo o día fóra. Aproveitabamos para xogar á play ou ao ordenador. Ao Castlevania, o Devil May Cry, ou ao WWE. Un día incluso me serviu de agocho toda unha tarde, cando suspendera sete e non quería ir á casa dar as notas. A posibilidade de poder ir con el a Santiago comezou a facerme máis lixeiro pensar en setembro.
Comezamos a quedar máis. Tampouco falabamos moito do tema; partillabamos sobre libros, xogos ou manga. Era unha charla insignificante, un tipo de silencio amable entre dous amigos. Creo que ambos compartiamos os mesmos nervios ao respecto, pero faciamos por palialo. Baixabamos a tomar algo unha ou dúas veces á semana. Tratabamos de achegarnos, de facernos familiares. El era fillo único, eu so tiña a Pel de porco. O noso espazo persoal, a nosa zona segura, non era ampla.
Nestas estabamos, no Rincón, cando baixou Xosé polas escaleiras que daban á terraza. Era amigo dos dous, aínda que eu o coñecía grazas a Fernando. Era agradable, facerse amigo del, moi doado. O tipo de persoa que sempre tira do grupo para facer algo, que sempre leva as bromas encima para que o resto ría. O punching bag. Levaba sempre o pensamento escrito na cara. Custábame imaxinalo sendo capaz de mentir sobre a máis ínfima das cousas. Estaba en Santiago desde había xa tres anos, tratando de superar 1.º de ADE.
—E vos por aquí? —dixo.
—Tomando algo, sen máis. Falando de Shingeki. —contestoulle Fernando—. E ti?
—Pois mirando de comprar unhas cousas para o ano que vén. Vós tamén ides para Santiago, verdade?.
—Imos, que este ao final aprobou.
Aludido, sorrío. Non lle dixera a ninguén o do 6. Non era por vergonza. Ese ano Filoloxía Hispánica non tiña nota de corte, tanto tiña que sacase un 6 que un 16.
—E como ides facer? Ti vas seguir na resi?
—Pois en principio non. Imos ir vivir xuntos —confesoulle Fernando. Confesoulle, porque desde que apareceu polas escaleiras, creo que ambos contemplamos a posibilidade de onde podería desembocar unha conversa, de alongarse máis alá do saúdo. E non erramos.
—E por que non compartimos piso os tres?
Non fomos quen de atoparlle ningunha contra. Co sorriso podre, esmagado entre os beizos, mirámonos eu e Fer. Nada. Nin unha contra máis alá da introversión e de que tampouco era tan amigo meu. Non nos quedou outra que conceder, que quedar ben. Aceptamos
Mamá pareceu alegrarse cando lle dixen que Xosé ía apuntarse ao de compartir piso. Ela coñecía a nai del, que traballaba no banco. Enseguida dixo que tiñamos que quedar todos para comezar a organizar as cousas. Meu pai non sabía se se alegraba. Desde a porta do salón non o vía ben. A butaca estaba de perfil. Á Mamá, que estaba no sofá, si que lle vía a cara, aliviada de ter algo máis sobre: “que ía ser de min en setembro”.
Case nunca entraba de todo ao salón para falarlles. A dinámica constante era que Pel de porco e eu estivésemos no cuarto e eles vendo a tele alí. Cando tiña que romper esa dinámica, facíao o máis rápido posible. Esta vez dígolles tamén, desde a porta, que vou quedar na casa da tía de Xosé, en Santiago, para que poidamos mirar pisos.
—Di el que hai que apurar, que antes de agosto xa non queda ningún piso decente libre.
O mesmo apuro foi o que non me deixou criar moitos nervios. Crecen co bule da cabeza, co paso do tempo. E se me perdía algo alá? E se me deixaba Xosé tirado e tiña que buscar a forma de volver? Cun día ou dous máis de imaxinarme fóra da casa tería inventado algunha escusa. Estaría enfermo ou tería que ir á vila de urxencia. Pero urxía, e quedaramos un día despois xa para ir aló.
Nin vinte e catro horas tiven para que me rillen as ratas. Menos mal. Ao mediodía seguinte xa estaba no seu portal, bolsa de deporte en man, agardando a que baixase. Iamos ir no seu coche. Eu non tiña carné de conducir daquela. Tratara de sacar o teórico, pero acabárao deixando de lado. Dábame pánico aprobar e terme que enfrontar ao práctico. Unha vez levaba o tractor da horta á casa do meu tío, a cinco quilómetros por hora, con el ao meu carón para guiarme e acabei por rozalo contra unha casa. Non apostaba eu moito polos meus dotes de piloto.
A tía de Xose vivía fora da cidade. Pensei que as catro casas espalladas a carón da saída da autopista xa eran parte da capital. Que a capital non era máis que outro montón de casas e de rúas. Uns edificios máis altos e xa. Estabamos a dez minutos de Santiago. Ata que non nos mudásemos non ía comprender o tamaño dunha cidade onde non todo está a dez minutos andando. Dun sitio máis grande ca unha estrada xeral, un malecón e cinco rúas aos lados.
Carme, así se chamaba a tía, saíunos a recibir mentres sacabamos os bolsos do cofre. Pareceume alegre, igual que o sobriño. Notábase que se levaban ben; o ambiente alí era relaxado. Deixamos as cousas no cuarto no que íamos a quedar durante eses dous días. Dúas camas dividían a habitación de forma similar á miña casa. Xosé propuxo dar unha volta para airearnos da viaxe. Concordei. O aire fresco íanos despexar a cabeza.
Esa noite, despois de cear nun bar por non causar molestia en casa allea (insistín eu) deitámonos, e deixamos a Carme vendo a televisión no salón, ás escuras. O sobriño non lle tardou en adormecer. Nada máis apagamos a luz, xa se lle escoitaba o sono profundo. Eu papei teito un tempo longo. Pola fenda da porta coábanse os pantallazos de pálida luz gris e as siluetas da habitación, case ás escuras, non se parecían en nada ás da miña casa.
Todo ao meu arredor facíaseme alleo. Esa casa tiña outro tipo de silencio dentro. O dos ronquidos de Xosé. O da tose fumadora da tía. O do programa cuxa voz amortuxada non recoñecía. Por primeira vez pensei por completo no que sería marchar lonxe da casa. Durmir sen os ronquidos de Pel de porco. Sen a tose de mamá e sen os documentais de madrugada de meu pai. Esa noite íame dar forte o bruxismo. A mañá seguinte espertaría cos dentes renxidos por durmir así, sen descanso. O ultimo que lembro pensar era que todo iso, quizais, non pagase a pena.
Só fixen unha cousa máis nesa casa, entre visitas inmobiliarias. Roubei unha pequena caixa de mistos da mesa do comedor, cando Carme non miraba. É unha manía que teño desde pequeno. Collo cousas pequenas que non me pertencen. agóchoas cando volvo á casa, nunha lata. Gomas, figuriñas de ovos sorpresa… Cousas que ninguén bota en falta, pero que me axudan a gardar memoria. “Eu roubei aquí, e aquí, e aquí….”.
Volvín a Santiago, cos meus pais, un par de semanas máis tarde de que atopásemos piso. Trouxemos o coche tan ateigado de bolsas que apenas entramos meu irmán e mais eu na parte de atrás. Os outros dous coches que nos acompañaban ían nas mesmas condicións. Montamos toda unha caravana na rúa, descargando bolsas, maletas e caixas de cartón. Levounos toda a maña subir as cousas e deixalas máis ou menos organizadas en cada habitación.
Escolleramos un piso cerca do sur, restaurado, cun prezo asumible e sen instalación de butano, que lles daba medo ás nosas nais. Xosé, polo favor de prestarme a cama mentres buscabamos piso, tivo o privilexio de escoller primeiro. Quedou co cuarto da cama de matrimonio. Eu, co máis aberto e a Fer, que non puidera vir, tocoulle a última, que tampouco era fea.
Durante a mudanza, os nosos pais aproveitan para revisar o piso. Deambulan entre as habitacións, orellando aquí e alá. A Xosé tróuxoo a nai e acompáñao a tía. A Fer, uns tíos de Portugal, porque a nai estáballe traballando. Estes últimos entraron no meu cuarto mentres estaba a colgar os pósters que trouxera. Un deles, de Marilyn Monroe, chámalles a atención.
—Vánselle saír os tetos¡ —di a tía, cunha risa bruta, de vella, desa que se bota toda fóra da gorxa.
—Tííía —protesta Fer, coa cara vermella.
Esa cor recórdame á que me quenta a min a cara cando me sinto en ridículo. Lémbrame que estou máis preto de Fer que de Xosé. Ese riso é comparable ao saltimbanquis. Compréndolle o sentimento.
Saímos a comer todos a un restaurante que nos recomenda Carme. Falan do piso, de setembro, do compromiso cos estudos… A Pel de porco pedímoslle patacas fritas con ovo. Non lle entusiasma probar cousas novas e o último que queren meus pais, eu tamén, é que monte o número aquí. Tampouco temos moita practica como para meternos na conversación. Na casa comemos rápido e en silencio a maioría das veces. Sobremesas coma esta fanme unha bóla na gorxa.
Despedímonos despois de rumiar un par de horas máis coas sobremesas, os cafés… Eu xa devezo por volver á casa. Teño as pilas fundidas. Sento de volta no coche e sinto que se pecha unha cámara sobre min. No traxecto de volta Mamá fala un par de veces sobre o coidado que parecía o piso, ou sobre o amables que eran os tíos de Fer, que viñeron axudalo.
Meu pai conduce concentrado, en silencio. Pel de porco dorme no asento, coa cabeza recostada contra o repousacabezas. Coa gorxa en ángulo recto, coma un pavo, ronca suavemente. A miña nana favorita. O coche semella máis quente, máis cómodo. Diante, mamá pechou os ollos tamén. Estarrico as pernas e estiro a cabeza. Vouno botar de menos, seguro. O noso silencio.
Tiña as miñas dúbidas sobre como ía seguir o ton da novela e por sorte estabilizouse. É interesante seguir os pensamentos do protagonista, e á vez, tamén estresante (no bo sentido). Parece que sempre está a piques de pasar unha catástrofe, porque é como nervioso e pesimista, é desacougante ler a sua vida e ó mesmo tempo ves que non pasa nada do outro mundo. É unha combinacion que estimula a continuar coa lectura.
Pero si que hai unha cousa que me saca un pouco do texto. Penso que o prota se cre demasiado o de ser especial e diferente. É coma se estivese actuando para nós. Conta as cousas como cunha excesiva afectacion, “mira, mira como sufro, oh, que desgraciado son, nadie me entende”.
Como cando di que roubou na casa da tía. Explicao demasiado, “mira, mira que raro sooon, flipa comigo”. Hai que rebaixar iso. Un pouco, chega unha vez por capitulo. O resto das veces que conte as cousas como se fose o mais normal do mundo, é dicir, sen pararse.
Algo asi:
“Esa casa tiña outro tipo de silencio dentro. O dos ronquidos de Xosé. O da tose fumadora da tía. O do programa cuxa voz amortuxada non recoñecía. Por primeira vez pensei no que sería durmir sen os ronquidos de Pel de porco. Sen a tose de mamá e sen os documentais de madrugada de meu pai. Esa noite deume forte o bruxismo. O ultimo que lembro pensar antes de quedar durmido foi que quizais non pagase a pena.
Antes de marchar collin unha pequena caixa de mistos da mesa do comedor. É unha manía que teño desde pequeno. Agóchoas cando volvo á casa, nunha lata. Gomas, figuriñas de ovos sorpresa… Cousas que me axudan a gardar memoria. “Eu roubei aquí, e aquí, e aquí….”. ”
Aqui tamen hai algun problema co narrador. Non se sabe ben desde que punto do futuro narra e/ou por que está revivindo todo isto. A veces fala en pasado, outras en presente. Convén parar un momento a pensar na novela no seu conxunto e escribir conforme a un enfoque concreto e unico.
Paréceme un capítulo de transición, de calma, que mantén a boa escrita do primeiro (parabéns Carlos, cada ano estás mellor) pero baixándolle unha oitava á intensidade. E non sei se isto é bo ou malo. César díxome unha vez que unha novela debe comezar cunha explosión e a partir de aí, ir crecendo. Eu son o primeiro en fallar nesa premisa, pero non sei se este é o mellor segundo capítulo para esta novela. É como se o autor quixese sacar de enriba a descrición do piso e os amigos do protagonista para logo, en capítulos sucesivos, pasar á acción. Este é un enfoque clásico, como ir a asegurar, aínda que a min, como lector, apetecíame atopar neste capítulo unha segunda explosión, unha segunda patada no estómago que me deixase co mal corpo de ter que agardar, ao tempo que o autor me fose dosificando os datos sobre universo e personaxes secundarias. Tamén supoño que a casa da tía de Xosé vai ter importancia máis adiante, dado o tempo invertido na súa descrición.
Por todo o demais, a cousa vai ben. Parabéns de novo, Carlos.
Iso diríacho eu, pero tomado de Cecil B. DeMille.
Pois aforráchesme unha viaxe. Sempre se aprende contigo. 😉
Bo segundo capítulo, sen ningunha dúbida. A acción avanza, neste caso tomando maior distancia co que narra, pero con puntuais incursións, con maior profundidade, na psique da voz narrativa. Os exemplos de diálogos funcionan e dan pé á narración que segue. É un capítulo ben escrito, sobre todo por un aspecto que é o ritmo. O pulso narrativo do teu texto flúe sen que haxa atrancos e iso é un punto moi a favor do que se conta. O último parágrafo é un bo exemplo disto.
Con respecto ao primeiro, neste caso a distancia un pouco maior tamén implica (e iso ten toda a lóxica) unha pausa que parece indicar que a narración discorre por un val. O narrado prosegue dando a información que se nos quere trasladar sobre o momento do paso definitivo (ou dos pasos previos, porque falta que se faga realidade).
Teño dúdidas con respecto a por onde seguirá a voz narrativa. Máis ben, se manterá este mesmo ritmo ou non. Paréceme moi importante que o pulso se manteña, independentemente do ritmo que precise cada momento. Estou agardando o momento no que se nos narre como se sente rillado polas ratas. E quizais, ao fío do que comenta Lois Z, non estea mal que o protagonista non sexa tan benévolo coa visión de si mesmo.
Penso que tomar tempo, como tomar ar, nunha novela, axuda a tomar conciencia de detalles da trama e dos protagonistas. Ao mellor un capítulo dous non é o mellor momento, pero tratándose dunha proposta de autoficción, cumpre ben como expositor de varios aspectos da personalidade do protagonista.
Quédome con dúas.
“Sentía esa necesidade desde que me chegara o correo coa nota da selectividade. Un 6,4 (mirara os temas dúas veces só). Antes non era tan consciente da fin dos cursos. O meu reloxo interno, que ía de setembro a xuño (recuperacións incluídas) e abarcaba dende o insti ata a miña casa, perdeu corda. Que viña agora?”
Esa xustificación de soamente mirei o tema dúas veces e a do medir o tempo por cursos escolares, aínda que resulta algo cedo sentir ese cambio á vida adulta tan de súpeto, sobre todo cando o que vai facer é ir á universidade.
A outra é cando constata que vai botar en falta a Pel de porco.
Tamén quedan moi ben os detalles como o do póster de Marilyn aínda que o comentario das tetas resúltame forzado, porén pode ser un feito verídico perfectamente.
Teño moita curiosidade en ver o comezo do curso. Bo traballo, Carlos, a escrita é moi boa.
Non sei por que non me deixa comentar no cap 3 de Febo, asi que vou colgar aqui o comentario:
É moi interesante esta fuxida cara o abismo do autor/personaxe. O concepto da mascara funciona ben, entendese. E para tapar buracos loxicos (de quen se oculta) introdúcese o tema da novela, que ademais conecta coa nosa amiga a metaliteratura. O capitulo é como un reset que redefine a personaxe. Non desde 0 pero case. Recordame un pouco todo isto ó que fixo Mercedes no torneo anterior: reinventaba o argumento en cada capitulo, collendo dos anteriores o xusto para que todo se mantivese unido.
Como sabemos que a partir de agora nos vai mentir de verdade o prota? Por que estas novas mentiras van ser mais sinceras que as anteriores? Supoño que so queda confiar. Si que parece un pouco mais centrado aqui, menos mistico de si mesmo. Pero estase perdendo un pouco o fio da trama. Éme complicado relacionar a cronoloxia do mundo interior do prota coa do mundo real. Da a sensacion de que a novela poderia rematar sen ter chegado o narrador nin á primeira clase na universidade, tirando so de recordos e pensamentos. Iso non é malo se a estrutura da novela sustenta ese deseño. Pola contra, non vexo ainda ningun deseño claro que se poida sustentar. Pido, para o capitulo 4, esa estabilidade ou previsibilidade que lle falta á historia. Que deixe de ser derivada e se transforme en integral.
Boas, Lois. A min pasoume tamén. As veces falla wordpress.
Boas, Carlos! Gústame a maneira na que exploras a incerteza e a falta de dirección na transición á idade adulta, así como a dinámica entre os personaxes. A narrativa detallada crea unha conexión emocional co protagonista. Sen embargo, a trama podería axilizarse en certos momentos para manter o ritmo.