‘Limoeiro’
No grupo C, César Lorenzo Gil gaña automaticamente logo da retirada do torneo de Eva Moreda. O tema é ‘Natureza’.
Limoeiro
Ardeu en Cequeliños. O lume chegou a douscentos metros da nosa casa. Meus pais salvaron as viñas cunha mangueira. No lugarello das Longaretas chamuscaron as follas das figueiras nos eidos das casas. Os veciños compartían latas de cervexa cos bombeiros voluntarios de Melgaço. Nos outeiros de arredor o barullo das labaradas consumindo a madeira triscaba o ar. Ía un vento tan cálido que as muxicas percorrían o ceo coma bombas de racimo sobre Bagdad. De cando en cando, un eucalipto prendía, el só, coma un herexe.
E Fruntilleiro, mamá, ardeu Fruntilleiro?, preguntei.
Pasou unha semana. Antes non tivera alento nin para pór un pé na verea. Collemos o camiño de Fruntilleiro. Miña nai levaba o fouciño, eu o monico. Evitabamos mirar para a borralla. Os corvos crebaban co seu peso as pólas dos piñeiros requeimados. No medio do sendeiro botáranse os esqueletes das acacias. Rubimos sobre elas coma exploradores. En chegando á fronteira de Fruntilleiro fediamos ao chamusco, estabamos pretos coma os chamizos que tripabamos.
Ao entrar en Fruntilleiro, o camiño desce coma unha fervenza curvada. Meu avó Antonio foi comprar alá terra, tan lonxe da casa, porque alí se daba todo. Un verxel de froita, viño, canas. Agora todo estaba entregado ás silvas.
Ardeu o limoeiro, falei.
Espera, respondeu miña nai.
A portela de Fruntilleiro márcana un feixe de carballos veteranos e listos. Déraos por queimados. Mais alí estaban, rexos, menos negros ca nós, vixilantes heroes guerreiros.
Cruzamos o rego. Á esquerda a laranxeira, á dereita os pexegueiros. Coa silvareira non se vía o limoeiro. Miña nai abateu co fouciño a broza que tomara o carreiro. Alí no alto, brillaban os limóns, coma sempre. A mente foime para a escena de Atlantic City na que Susan Sarandon se lava e perfuma co zume dos limóns mentres escoita a Casta Diva na voz de Maria Callas. Sentinme, cabo do limoeiro, tan vivo coma o vello Burt Lancaster observando o ritual.
Vai apañando, dixo miña nai. Non te poñas tolo que logo hai que acarrexalos ás costas e túa nai pouco che pode axudar.
Os limóns de Fruntilleiro son grosos, moitos deformes coma gárgolas. Se os deixas no escuro, perfúmanche a casa. Ao seu pé deixounos de cheirar a fume. Sen pensalo, gabeei por unha póla. A piques estiven de chantar unha puga no zapato. Tomei un limón maduro, retorcino e arrinqueino. Craveille as unllas. A casca resistíase. Os meus dedos desapareceron naquel bandullo teso e amarelo. Só pedía que dentro houbese algo máis ca cinza.
César Lorenzo Gil.
Pareceume un relato moi ben escrito, con precisión e sensibilidade, especialmente feliz a imaxe das bombas sobre Bagdad ou tamén a do ‘eucalipto herexe.’
Un conto que se ve, sentímolo, ulímolo e gozámolo todo, incluída a alusión cinematográfica, engalanado cun bo final, onde botamos de menos ata ter un limón na man.
Precisión, fantasía e ledicia ao escribir. Para min chapó.
Gustoume o relato, dos mellores da xornada. Toca un tema que leva moito tempo de actualidade. Frases curtas cun significado preciso, gráficas sen necesidades detalles accesorios. O 1º parágrafo xa conta el só unha historia con inicio, nudo e desenlace. Como a Lois, tamén me gustou o das bombas de racimo e o eucalipto herexe. Case fai que me caia ben un eucalipto. Case.
E de golpe, comeza o verdadeiro relato. Ardería o Fruntilleiro? Ardería o limoeiro? Seguín ó narrador intrigado sobre o futuro da froiteira e alegreime con el de que non ardera. Ademais o relato non remata con esa info, o encontro co limoeiro da pé a unhas liñas mais que nos fan pensar no futuro. E é verdade que se se tratase só de ver se a árbore sobreviviu ou non quedaría un final un pouco baleiro e inxenuo.
Todo moi rico e moi ben presentado. Mágoa que esta xornada os (para min) dous mellores relatos, quedasen sen espello para se mirar. O refuxio fronte a destrución, no interior dun limón. Sublime.
Ai, que sería de nós sen estas árbores literarias: as maceiras, os limoeiros e mesmo os chopos. ¡Que adxectivos tan no seu sitio! Que evocadores. Que riqueza de vocabulario [¿De verdade foi unha boa idea iso de non acentuar os interrogativos e mais os exclamativos en galego?]. O relato gustoume moito: a súa sensibilidade, a súa credibilidade, a súa realidade, a súa actualidade, a seu costumismo, o seu simbolismo.
Ao contrario que ao resto de comentaristas, o único que non me gustou foi a referencia a Bagdad. Para min é un elemento alleo á utopía que nos propón o relato, quitoume un pouquiño de contexto.
Ademais do lirismo medido, sen entrar en excesos sensibleiros, destaco unha intriga baseada na expectación sobre o destino do limoeiro. Impórtame non saber que foi do limoeiro senón o propio limoeiro. Un gran logro.
A derradeira apreciación pola miña banda: o simbolismo. O desastre que se achega a Cequeliños (para min un símbolo do noso, do familiar, do de sempre). As viñas sálvanlle co remedio caseiro da mangueira. O eucalipto estoupa. Os carballos vellos que resisten. O limoeiro mantense cuns limóns enormes. E o símbolo final: terá cinza na cerna o que fique en pé?
Parabéns, o relato fíxome reflexionar máis do que se podería esperar.
Gran relato. “Os limóns de Fruntilleiro son grosos, moitos deformes coma gárgolas.” hehehe… xenial…
Moi bo relato, poida que o mellor da xornada (igual ata do que vai de torneo). As imaxes son moi precisas e fermosas, tamén van onde teñen que ir. Gustoume a forma de abordar o tema, sen acudir ao tópico, fuxindo das tripas. Sería fácil falar dos terribles incendios acontecidos levados pola ira e frustración disparando salvas de aviso, ou quedándose nunha fútil melancolía. O relato deixa claro que a natureza, a vida, non é máis que a pelexa, aguante e sorte ante as lapas da morte.
Gustoume moito. Espero que sexa unha imaxe de esperanza, a do limoeiro e vaia habendo menos cinza… Parabéns.
Agradezo moito todos os comentarios. Tamén me deu pena que non formase parte dun duelo para ver realmente o seu músculo competitivo.