‘Matarte lentamente’: Diego Ameixeiras brilla sen etiquetas

DIARIO DUN CRÍTICO RESUCITADO.

Ás veces acontece que un autor cuxa primeira obra non nos interesou acaba escribindo obras que si nos interesan. Isto pasoume con Diego Ameixeiras, do que lin a súa primeira novela policial –Baixo mínimos (Xerais)– e non me interesara. Non lera máis nada del até que hai uns dous anos, algo máis, penso, caeu nas miñas mans Dime algo sucio (Xerais), que si me interesou, e moito, non vou negalo. Interesoume sobre todo polo presentismo nada naturalista, pola súa aspiración de intentar (e conseguir) que, complicando o mínimo as estratexias formais, o lector non alterase os seus hábitos de percepción, etc.; e tamén pola recreación lingüística (que, repetimos, nada ten a ver coa riqueza de léxico) a partir da sinxeleza…

Era un camiño para unha narrativa, camiño que mantén e afonda no libro que collín na biblioteca e papei case dun “tirón”: Matarte lentamente (Xerais), novela que entrecruza o presentismo da anterior (intentando sempre fuxir do costumismo; dun novo costumismo que está moi presente, por exemplo, na literatura española; costumismo que provén de Francisco Umbral e continúan a cultivar os seus “discípulos” e imitadores, todos de dereitas, que cousas!, que diría Antonio Tovar Bobillo), cun algo de crónica de sucesos –non de crónica negra. Esta novela, que se le con agrado, que é máis que interesante, non ten nada de novela negra, nin mesmo de novela policial, e moito menos de renovación do xénero, como di o “contracapista”: non encadremos un autor nun xénero, pois se ben pode axudar a vender libros, estamos, queirámolo ou non, talvez a menosprezar ese autor, que non quere verse encaixado dentro de ningún xustillo. Esta novela é, simplemente, literatura, no bo sentido do termo.

Matarte lentamente é unha boa novela, sen máis. Que haxa polo medio sucesos máis ou menos “criminais” non a “introduce” no xénero policial: eses sucesos demándaos a coherencia interna da narración, mesmo as estratexias formais despregadas polo autor. Autor que, por outra parte, non intenta nin épater, nin impactar (vaia verbo tan horroroso) o lector, senón que só intenta presentar diferentes historias con diferentes personaxes, historias e personaxes de fasquía verosímil, que están unidos (historias e personaxes) polo tenue fío dunha escrita semibeavorista dun autor que sabe o que quere e sabe como escribilo. Penso que Ameixeiras, que, para min, desde aquel primeiro libro até este mellorou un “montón”, de seguir por este camiño, pode chegar a escribir non unha boa novela, senón unha gran novela: só é preciso que non teña présas, nin el nin os seus editores, porque semella que é dos autores que vende.

Pouco a pouco, Diego Ameixeiras creou unha escrita e un mundo persoal: eis o camiño para chegar a ser un máis que bo escritor, un máis que bo narrador. Recemos –aínda que non creamos no divino– para que así continúe.

Xesús González Gómez.