BiosBardia

O país dos libros en galego

‘O gran pelello’ vs ‘Co sol nos ollos’

Oeste. GUILLAUME BAVIERE/FLICKR.

No grupo B nesta segunda xornada asistimos ao duelo entre Susi Ons e Raúl Raz Santos sobre o tema: “Vello Oeste”.

O gran pelello

Tiña un abrigo negro. Negro como a noite.

Noite mesta. Con sabor a demo, e cheiro a amorodos maduros. Levaba días camiñando por aquel deserto de cinzas que se erguían e voaban con cada pegada.

–Que buscas nestas terras?

Apareceu unha voz de muller que bateu desafiante contra o ar. Unha muller vella de pel escura, cabelo branco longuísimo e un ollar de raiba contida. Mirada baleira.

–Eu…– O dono do abrigo resultou ser dona. Dúas mulleres enfrontadas entre a borralla.– Teño un soño.

A vella estudou a do abrigo, agardando calquera ataque. Ambas cheiraron a brisa quente, a do abrigo tremeu e engurrou o fociño ante o arrecendo noxento, suspirou e meteu as mans nos petos do abrigo.

–Teño un soño moi estraño. Dixéronme que aquí me axudarían–, dixo cuspindo as palabras.

Un corpo fraco, con tinta desgastada formando debuxos antigos. Só estaba cuberto por un pelello e uns colgantes que se derramaban por uns peitos engurrados. Un par de plumas enredadas coma un niño ao cabelo revolto. A vella estudou a máis nova, unha contraposición absoluta. Na outra unhas botas de punteira, un pantalón e sombreiro novos e o abrigo, o xigantesco abrigo que o cubría todo.

–É unha cara, un ollar que me persegue polas noites. Deforme. Cunha boca que se revolve e unha lingua que vai por min. Avanza con corpo de serpe pola area. Eu corro, pero o meu corpo non se move, nunca se move.

A vella deu uns pasos, agachouse e comezou a revolver o chan. Un pozo de lama negra que tinxía o seu brazo. Sacou unha galiña. Agarrábaa polo pescozo. Lanzouna ao ar e esta comezou a bater as ás salpicando todo daquel líquido espeso e noxento.

A moza espertou, o corpiño pegábase ao seu corpo. A saia estaba manchada de terra dos pés á cintura. Ardíalle o lombo. Ficaba tombada na terra, enfrontada coas cores do anoitecer.

Tiña sobre ela os ollos da vella, pero era unha mirada limpa, sen rancor.

–De quen é o gran pelello negro?– Preguntou a vella.

–O abrigo?

A vella sorriu, quitándolle importancia ao significado.

–Do meu pai.– Dixo a moza.

A vella ergueuse do chan. Tiña os xeonllos endurecidos pola terra.

–Os teus soños son o reflexo do mal. Fanche algo para que non poidas recordar. Os soños son un aviso. O eco da verdade.

As bágoas escorreron polas fazulas coloradas da moza. As plumas abanearon na cabeza da vella, relucían agora fermosas e cheas de poder.

–Para salvarte, terás que matar o dono do gran pelello.

Susi Ons.


Co sol nos ollos

Deus te bendiga, rapaz.

Foron as derradeiras palabras de Spaghetti Pusher. E digo a verdade cando digo que, daquela, eu non o sabía.

O sol pégalle nos ollos pero non vai errar o tiro. En canto desenfundemos vai disparar. A miña pistola non está cargada. Este home foi un neno, a súa pistola pertenceu a Spaghetti Pusher.

Para ser pistoleiro tes que matar a un pistoleiro.

Spaghetti Pusher era un pistoleiro. Vello, delgado coma un fideo e co pelo branco, case transparente, peiteado con auga sobre a cabeza. Ía atravesar a nosa vila de leste a oeste, e ía entrar ben cedo pola mañá. A ocasión era demasiado boa para desperdiciala.

Eramos tres rapaces novos. Pat, Jim e mais eu. Eramos amigos e eramos os tres que mellor disparaban na vila. Eles dous decidiron que ían matar a Spaghetti. Eu non quería participar. Podes chamarlle premonición ou presentimento. Podes incluso chamarlle medo, pero por medo non foi.

Mentres un vai librando duelos de fronte é un pistoleiro, pero Spaghetti Pusher era un mito. A diferenza entre un pistoleiro e un mito é que a este sempre o van atacar polas costas. Matar un mito polas costas non estaba mal visto naquela época.

Cando entrou na vila todos estabamos agardando, todos queriamos velo. Camiñaba amodiño, coa cabeza baixa, mentres nós mirabamos desde as dúas beiras da rúa.

Saíde rápido, imbéciles!

Nin sequera se volveu. Botou un xeonllo ó chan e disparou, de costas, contra Pat e Jim, que caeron coas pistolas aínda na man. A xente da vila miroume. Había algo que tiña que facer, e fíxeno.

Cando Spaghetti se puxo de pé atopoume fronte a el.

Eses eran os meus amigos.

Queres que te mande ó mesmo sitio que a eles?

Non, a ese sitio voute mandar eu a ti.

Spaghetti Pusher enfundou e preparouse para o duelo.

Deus te bendiga, rapaz.

E xuro que eu non o sabía.

O sol pegábame nos ollos. Desenfundamos, el fíxoo algo antes, pero o primeiro en disparar fun eu. A bala atravesoulle o peito e o seu corpo caeu ó chan.

Uns veciños achegáronse a felicitarme e uns nenos foron remexer, a ver que había nos petos de Spaghetti. Un deles achegouse coa pistola e amosoume o tambor aberto. Dentro só había dous cascos, das dúas balas que acabaran con Pat e Jim. As outras cámaras estaban baleiras. O neno foise coa pistola antes de que ninguén puidese vela.

Prometín sobre o recordo de Spaghetti Pusher que nunca máis ía levar a pistola cargada, ata que morrera. Debíallo. Así que os anos pasáronme cunha pistola descargada no cinto, a fama de ter matado a Spaghetti enriba e o remorso de telo feito cando ía desarmado na conciencia.

Dalgún xeito conseguín chegar ata aquí.

O sol pégalle nos ollos pero non vai errar o tiro. En canto desenfundemos vai disparar. A miña pistola non está cargada. Este home foi un neno, a súa pistola pertenceu a Spaghetti Pusher.

Deus te bendiga, rapaz.

Raúl Raz Santos.

16 thoughts on “‘O gran pelello’ vs ‘Co sol nos ollos’

  1. Gustoume “Co sol nos ollos”. É certo que non entendemos esas primeiras frases pero todo vai collendo sentido e o círculo queda moi ben pechado. Ten tamén algunha frase moi ben acaída coa atmosfera do far west.

    Do gran pelello gustoume esa xuntanza das dúas protagonistas, tan dispares, especialmente a descrición da vella chamán. Pero na miña opinión hai algún dato que queda sen aportar e que axudaría a entender mellor o soño da portadora do pelello e o final da historia.

  2. Si, eu tamén voto por ‘Co sol nos ollos’. Como apunta Marcos, malia ese descoloque inicial en forma e tempo, todo colle sentido e ocupa o seu lugar correcto no final do relato.

    No ‘Gran pelello’ quedei un pouco fóra da súa historia (a frase de ‘negro coma a noite’ impediume centrarme até que a de ‘Con sabor a demo e cheiro a amorodos maduros’ me recuperou). Imaxino que a propia historia é o soño da rapaza e que iso arranxa certas cousas ‘imposíbeis’ (como, por exemplo, que a vella en pelotas saque unha galiña do nada), mais, se é así, debería deixalo entrever dalgún xeito.

  3. Primeiro un comentario xeral: Con cariño: decepcionoume un pouco que ambos duelistas tomasen ao pé da letra o concepto de Vello Oeste. É tan amplo o termo que esperaba unha saída por algún lado imprevisto; eu que sei, falar das torres de Oeste de Catoira :))

    De todos os xeitos, comprendo a fascinación polo Far-West. De feito, xa sabedes que a literatura western volve estar de moda. Permito que todos mirades para recomendarvos ‘En busca de New Babylon’, de Dominique Scali (publicada pola moi aproveitable editora Hoja de Lata).

    Agora si me centro:

    ‘O gran pelello’ paréceme algo frouxo. O tema do pesadelo parece previsible pero sobre todo a utilización dos verbos e dos adxectivos coido que é algo pobre. Como destacou Duncan hai certo descoido nas metáforas (aínda que como el valoro o achado dos amorodos). Do meu punto de vista falta profundidade e ambición literaria. O artefacto apenas se mantén en pé.

    ‘Co sol…’ é unha historia clásica. Aí o autor/a non arrisca. Pero a técnica narrativa e o dominio do tempo compensan a falta de orixinalidade. Penso que é unha historia moi correcta. Para cando se desvele a identidade de quen escribiu este relato gustaríame que nos explicase por que utilizar cursivas. A cursiva é un recurso algo perigoso nun texto. Malia o que cren algúns escritores (aos que os seus editores lles permiten demasiado), a cursiva e a negra son como agullas de acupuntura e hai que saber moi ben para que usalas. Neste caso, a pesar de poder entender a intención da autora/autor, coido que son innecesarias.

  4. O gran pelello

    Comezo o relato e cóstame algo acomodarme ó narrador (ou narradora!). Pensei que o ton era de broma, paródico, e logo de repente pregunteime se non estaría errado. Non sei.

    Tampouco me entraron ben algunhas frases, como a de “apareceu unha voz”. Ou que o dono resulte ser dona. A quen lle pareceu que era un home? A min? ó narrador? á segunda muller? Pero non se di nada diso… Se inda a pregunta matizado o xénero, “Que buscas nestas terras, malpocado?”.

    “Teño un soño”.
    E non sería mellor “Tiven un soño”? En presente semella un “ter un soño” tipo M.L.K, unha ilusión de vida.

    “agardando calquera ataque”. sería mellor sustituir ataque por “movemento brusco/sospeitoso”, ou algo mais concreto. Un insulto tamén é un ataque.

    “e meteu as mans nos petos do abrigo”
    non era necesario especificar onde. A palabra abrigo xa está explotada.

    “dixo cuspindo as palabras”
    Se lle dixera, “Vai cagar, vella, ou deixote tesa dun tiro”, vale. Se o que fai é ter unha actitude educada inda que prudente, e enriba pide axuda, non cadra tan ben.

    Definitivamente o narrador non está de broma. Malinterpretei a súa actitude. Tampouco é que sexa esta unha boa nova.

    “Sacou unha galiña. Agarrábaa polo pescozo.”
    onde estaba a galiña? o cambio de tempo verbal non me pareceu acertado.

    “A vella ergueuse do chan”
    non era necesario especificalo.

    o final resultoume un pouco confuso. A moza desperta, pero non estaba durmindo. Ou estaba? En fin, o seu soño lévaa ata onde a vella, que dalgún xeito interpreta ese pesadelo recurrente. Para salverse (de que?) terá que matar a seu pai, o dono do abrigo negro. Non sabemos ben se o pai fixo algo chungo (a nivel persoal, contra a moza, e por iso reprime os recordos? ou a novel global, contra o mundo?), se a cousa ten que ver coa posesión do pelello.

    Eu decántaríame pola primeira. Esa lingua (a do pai?) que recorre ¿o seu corpo? cal serpe, mentres está paralizada, non ten ningunha boa pinta.

    Cun par de voltas podía quedar bo un relato simbólico.

    Co sol nos ollos

    O ritmo tan lento da narración case logra desquiciarme, pero dalgún xeito logrei chegar ata aquí.

    O relato aproveita ben a súa circularidade. O prota matou a Pusher porque este tiña a arma descargada. Non sei seguro se Pusher se deixou matar porque ós 2 colegas ben fritos que os deixou. Preguntome se o relato tería sufrido se eliminamos a eses 2 personaxes e poñemos a un Pusher atravesando a vila xa coa pipa baleira.

    O círculo péchase cando o neno que quedou coa pistola do mito se enfronta ó que o matou. Eles dous son os únicos que saben certo o que pasou, e supoño que por iso o novo se atreve a retalo.

    O final é un bo final, dalle sentido ó inicio (ou mais ben repíteo, pero agora sabemos de que vai a película).

    O diálogo entre Pusher e o seu asasino pareceume un pouco chof. O de repetir que el daquela non o sabía parece que o di para quitarlle mérito a quen o vai matar agora, pois el si que o sabe.

      1. É fantástico que xente de fóra se decida a participar como comentarista nestes duelos, pero para que os votos sexan válidos deben ir xustificados, tal como está facendo a xente toda. Botádelle un vistazo ós comentarios anteriores, por exemplo. E iso que os autores estamos obrigados a votar e a comentar, mais volos dous, que fostes voluntarios, como é que non tedes nin unha soa palabra que dicir sobre o relato que máis vos gustou (e xa non digo sobre o seu rival, que tamén o merecía)?

  5. O meu voto vai para “Co sol nos ollos”. É correcta, pero funciona; mentres que no caso de “O gran pelello”, custoume meterme na historia.

  6. Voto por “Co sol nos ollos”. Pero quero animar ó/á autor/a do gran pelello a que revise e reescriba o seu relato porque creo que ten potencial.

  7. O meu voto para “Co sol nos ollos”. Eu eliminaría ‘Spaguetti Pusher era un pistoleiro’; xa hai pistas abondo nas primeiras liñas; tamén prescindiría de ‘delgado coma un fideo’…Gustoume o final.

    No tocante ao ‘gran pelello’ pasei medio relato tentando entrar nel e non fun quen.

  8. O gran pelello
    Este relato é como un crebacabezas. Sinto como que está cheo de significados simbólicos e ocultos e desespero intentando sacalos á luz. Vexamos que temos:

    – Un deserto de cinzas que é como un inferno de noite.
    – Unha muller cun abrigo negro que camiña polo deserto, como peregrinando.
    – Unha vella que pregunta, semella un oráculo.
    – A muller consulta polo significado dun soño recorrente, dun ente reptante que a persegue.
    – A vella, un augur, procura a resposta no vo dunha galiña.
    – O pelello é do pai da rapaz.
    – A vella dille que terá que matar ao dono do pelello para se librar do soño.
    É dicir que o mal é seu pai e que o abrigo é como un velo que tapa, que agacha ese mal. Quizais o primeiro paso sería queimar o abrigo, se o entendín ben.
    No vexo o Vello Oeste por ningures e tampouco teño claro que este sexa un relato escrito co obxectivo de gañar un concurso.

    Co sol nos ollos
    Este si encara o tema pola vertente clásica: un western de pistoleiros feito relato. Gustoume a ficción presentada: o dilema do protagonista pareceume con moita forza. Un pistoleiro novo que mata a un mito, aínda que o sabor do triunfo é moi amargo: ao mito non lle quedaban balas. Tamén un acerto que o enfrontamento final sexa contra o mesmo neno que recolleu a pistola.
    O que xa non me gustou tanto foi o xeito de levar a historia ao papel (ou á pantalla, mellor dito). Esas cursivas non sei se lle fan moito ben ao relato, interrompen con tanto fashback, é todo moi desordenado no desenrolo da historia, no xeito en que se lle solta ao lector. Deixoume un contraditorio gusto na boca cando o rematei. Case me fixo sentir mágoa polo rapaz que leva a pistola de Spaghetti Pusher.E este creo que é o acerto que está baixo o chan do relato: o peso de levar a fama do mito e que o mellor feito para quitarse a presión é levar sempre a arma descargada.

    Como estamos nun concurso, valorarei os relatos como concursantes que son. O meu voto vai para “Co sol nos ollos”.

  9. O gran pelello ten ese aroma a oeste vello e poirento, sucio, mais queda a medio camiño. Non acaba de rematar a faena. Por que os soños? Por que o pelello? Por que o pai? Entendo que unha das virtudes dos relatos é deixar máis preguntas que respostas, mais cando o núcleo do mesmo que no aire… Non sei, fáiseme frouxo.

    Pola contra, Co sol nos ollos explora de principio a fin todos os camiños que percorre: o nacemento do mito, a desmitificación do mesmo, un final tan absurdo coma o comezo… Non sei, moi crepuscular todo (se non poño crepuscular no comentario, rebento). Así que nada, leva o voto.

  10. “O gran pelello”. A maior virtude que atopei no texto é que semella levarte á típica tenda tipi con vella bruxa dentro e droga a escachar. A situación é moi evocadora inda que algo confusa de máis. Eu tentaría acentuar a carga onírica que é do mellor do relato, e facelo inda máis simbólico. Tal como está non vai levar o meu voto, pero penso que é un relato moi salvable, que me gustaría volver a ler.

    “Co sol nos ollos”. O relato ten unha narración moi precisa. Hai un control premeditado dos tempos que lle presta xenial. Os duelos das pelis do oeste (non os duelos do oeste) eran algo así como unha lenta treboada que acumula tensión ata que: BANG! Nese aspecto non pode ser de máis clásico. O final está ben, con esa manobra cíclica. Igual se lle pode achacar ter arriscado pouco, pero un bo pistoleiro sabe que un duelo non se gaña improvisando.

    O meu VOTO vai para “Co sol nos ollos”

  11. Unhas cousas.
    Primeiro dar as grazas a todos.
    Segundo o tema das cursivas que tan molestas resultaron: a min gústanme. Gústanme as cursivas e non teño ningún problema co seu uso por parte de ninguén e, obviamente, utilízoas sempre que me parece que teño escusa. Para os alcumes das personaxes, para referenciar outras obras, para transcribir diálogos… eu que sei.
    En canto o tema elixido… nun primeiro momento pensei en escribir un relato ambientado en Ribeira, que che está no oeste tamén, pero ó final puidome a fascinación polo western, incluído o spaghetti, que arrastro desde sempre. Ademais, volvín toparme coa novela “City”, de Baricco (mira, outro spaghetti) e aí si que xa. É a primeira vez que escribo un western e bueno, non foi mal de todo.
    Outros temas: tería sufrido o relato sen os dous amigos do prota? Decididamente non. Sería moito mellor sen eles, de feito, tal e como apunta Lois. Pero este relato é a evolución de outro no que eses dous si que importaban, e por falta de tempo non me dei conta.
    Outra vez Lois: o diálogo non “che pareceu” chof. O diálogo É chof. Unha puta merda, vamos. Podería botarlle a culpa outra vez á falta de tempo, pero non estou seguro de ser quen de rescribilo mellor.

    En canto o relato de Susi, a min gustoume esa mestura da realidade co mundo onírico. E penso que transmite unhas imaxes preciosas. De feito, creo que o relato daría para unha curta que, de estar ben feita, sería unha delicia.

    En fin, que moitas grazas e menudo coñazo acabo de soltar aquí.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *