‘O segredo’ vs ‘O avó sempre sabía que facer’
Duelo de cuartos de final entre o primeiro clasificado do grupo D (Pablo Fernández Barba) e o segundo clasificado do grupo A (Xosé Duncan). Tema: ‘Fonte de zorza’.
O avó sempre sabía que facer
Apalpou a parede ao longo da sombra de humidade. A pintura comezaba a se descascar nalgúns puntos e non puido evitar pensar en como se anoxaría o seu avó se aínda vivise. Esa casa fora máis que un fogar para o vello, nela transcorrera toda a súa vida e alí nacera a súa filla, malia que esta non tardara moito en abandonala para formar a súa propia familia.
Mirou cara a arriba e seguiu coa vista o traxecto imaxinario do tubo de desaugue do inodoro. Tamén era mala sorte, lamentouse, que xusto se puxese a perder auga dez días despois de enterraren o avó. El non dubidaría nin un intre en arranxar a fuga coas súas propias mans e frear aquel estrago antes de que fose a máis. El sempre sabía que facer. Esa mesma resolución mantívoo firme na aldea mentres todos os demais morrían ou marchaban sen deixar rastro. Foi a que o axudou a superar a morte da avoa e a non pedirlles axuda aos da cidade, como os chamaba a el e os seus pais. Si, o avó fora quen de sobrevivir co que el mesmo criaba e recollía, cos froitos do seu esforzo, como un verdadeiro eremita.
Fitou aquela mancha escura que reptaba parede abaixo e aceptou mentalmente o reto. Non agardaría ao luns para chamar o fontaneiro, non, el sería como o seu avó. Saíu ao cuberto e remexeu na caixa de ferramentas. Non atopou ningunha cousa máis de utilidade que un martelo e unha chave inglesa. Descartou a chave e regresou á parede da cociña, suxeitando con forza a súa nova arma. Apoiou a man na humidade e, como se apreciase a resistencia da parede coa punta dos dedos, descargou un golpe nunha zona que se lle figurou axeitada. O martelo rebotou e case lle leva a cabeza por diante. Bufou, entre asustado e encabuxado, e agarrouno coas dúas mans para retomar o ataque.
Vinte minutos despois, unha morea de ladrillos, pintura e cal xacía aos seus pés. Ante el, a parede amosaba a silueta do tubo a través da ferida aberta dunha fenda. Exultante pola inminente vitoria, ergueu o martelo para asestar o golpe definitivo. O ferro levou por diante os derradeiros restos de ladrillos e perforou o tubo. Antes de que o puidese esquivar, un chorro brotou directo á súa face. Taponou o furado e, mentres procuraba frear a fervenza, tocou algo que se revolvía no interior do tubo. Por entre os seus dedos asomaron outros dedos e unha man medio podre saudouno, movida por aquela cachoeira repentina. Retrocedeu abraiado, sen poder afastar a vista do membro atascado no burato. Estricou o brazo para o retirar coa axuda do martelo, pero a presión foi a máis e a man saíu despedida. Caeu de cu, berrando como un poseso, e unha fonte de auga e anacos de carne en descomposición verteuse sobre o seu pantalón. Pequenos anacos de carne idénticos á zorza que o avó lles preparaba os domingos cando ían xantar con el.
O segredo
Para cando lle retirou o prato fondo, xa se lle acabaran os monosílabos, mais para cando lle puxo a fonte de zorza con patacas diante, xa nin sequera tiña claro se lle quedaba algo de afecto por eles.
—Ai nena, a que vén esa cara? Pero se é zorza! O teu prato favorito! —espetoulle súa nai, máis por se reivindicar como tal que por animar a filla.
—Grazas, Ma —respondeu forzando un sorriso, antes de agarrar o vaso de auga e baleiralo todo dun grolo para sufocar as arcadas que, ben que mal, conseguira manter a raia ata o de aquela tragando sopa.
A nai colleu o cullerón e procedeu a servir, como procedera sempre. Primeiro o pai, despois o irmán, despois a ela —que malia ser a maior dos fillos non deixaba de ser filla—, e por último, a muller rematou por servirse ela mesma. Sentou, cansa, e todos os membros da familia, menos a rapaza, comezaron a comer coma se viñesen de saír da posguerra. O pai miraba o parte no televisor sen dicir ren, o irmán ollaba o móbil sen dicir nada tampouco, e a nai mantiña a presbicia dos seus ollos ocupada en enfocar sen éxito os anacos de carne que procuraba pescar co seu garfo. A rapaza mirounos, un por un, e descubriu o que sempre sospeitara: que vivía rodeada de estraños. Naquela casa ninguén falaba con ninguén. Ninguén tiña nada que se dicir con ninguén. A ninguén lle importaba ninguén. Baixou a cabeza e xogou cun anaco de zorza no prato, incapaz de levalo á boca. Aqueles eran os seus seres queridos, seica. Segundo todas as convencións sociais que lle aprenderan dende pequena na escola e no catecismo, aqueles descoñecidos formaban parte dela. Eran a súa familia. Pero de súpeto descubriuse pensando que nunca comprendera o que iso, a familia, significaba realmente. Amor? Confianza? Seguridade? Só a súa nai lle notara algo, mais acto seguido metera os fociños no prato e comezara tragar coma unha porca, talmente os outros dous. Eran eses animais cos que as normas lle pedían que compartise o seu segredo? Que se supoñía? Que tiña que soltar os cubertos e anunciar antes da sobremesa que o Suso a deixara empreñada? Ou mellor esperar ao café? Quixo chorar. De pena. De noxo. De frustración. Pero así e todo, non foi capaz. Tiña pensado ir á mesma clínica á que fóra Maite para que lle quitasen aquilo de dentro, mais logo de botar unha ollada á zorza do seu prato volveu sentir unha arcada e sufriu unha epifanía en presenza daquela santísima trindade: pai, espírito santo e fillo amarrado ao móbil. Viuse tendo aquela criatura que lle medraba nas entrañas, mais naquela casa á que non había volver nunca, endexamais o saberían.
Voto por “O avó sempre sabía que facer”, gústame como está construído e sorprendeume o final con ese toque gore.
O avó sempre sabía que facer
“non puido evitar pensar en como”
é dicir, “pensou”. E aforramos 3 palabras (non o digo polo límite de 500). E tamén poría “canto” en lugar de “como”.
“seguiu coa vista o traxecto”
Xa se di que mirou, non era necesario aclarar “coa vista”.
“Tamén era mala sorte, lamentouse, que xusto se puxese a perder auga dez días despois de enterraren o avó.”
Esta frase indica que a morte do avó lle importaba ben pouco. Xa podía ter esperado 10 dias para morrer, o cabrón.
“El non dubidaría nin un intre en arranxar a fuga coas súas propias mans”
El arranxaría a fuga coas súas… Se non o dubida, pois non o digas. Faino e listo.
“Foi a que o axudou a superar”
A referencia (“esa mesma resolución”) queda algo lonxe. Ademáis, xa ven rebotada de forma estraña: esa “mesma” resolución. Saber que facer non é exactamente ter resolución. Os 2 conceptos están aí, pero misturados.
“aceptou mentalmente o reto”
non era necesario especificar “mentalmente”.
“Non agardaría ao luns para chamar o fontaneiro”
Bastaba: Non chamaría ó fontaneiro. Parece que o que ía facer era chamalo xa o domingo.
“entre asustado e encabuxado,”
esta solución (entre adj + adj) non soe ser moi efectiva.
Combinar unha minihistoria cun final sorpresa é moi recurrido. Mentres estamos entretidos co tema das humidades o autor vainos deixando un camiño de miguiñas de pan que só vemos ó chegar ó final. O relato funciona, mais non brilla moito. Vexo os elementos moi dispares, pouco conectados aparte do que indica o argumento. Que o avó viva só “coma un eremita” non é algo raro, que a xente abandone a aldea, tampouco, nin que unha tubería se atasque. Si o é que “desapareza” xente, pero só se di de pasada, para crear unha coartada a posteriori, máis que como gancho-intriga. E ó final, o avó canibal sobe o tono do relato ata o surrealismo de maneira moi brusca. Estas sensacións, combinadas coa narración pouco pulida deixan un recordo
O segredo
Eses dous “para cando – xa” na primeira frase son forman unha repetición harmónica. É unha frase que perde a forza por ter tantos elementos. Bastaría coa segunda parte “Para cando lle puxo a fonte de zorza diante, xa nin sequera tiña claro se lle quedaba algo de afecto por eles”. Así xa queda dito que foi a culminación dun proceso de desafección que o lector pode imaxinar sen problemas.
“máis por se reivindicar como tal que por animar a filla”.
consideraría quitar isto. Penso que é mellor manter o foco nos pensamentos da filla e deixar ós dos pais máis opacos, sen explicar tanto.
“respondeu forzando un sorriso, antes de agarrar o vaso de auga e baleiralo todo dun grolo para sufocar as arcadas que, ben que mal, conseguira manter a raia ata o de aquela tragando sopa.”
esta acotación é demasiado longa. Tiña que acabar en “sorriso”. Logo, aparte: Agarrou o vaso de auga e baleirouno etc.
“Primeiro o pai, despois o irmán, despois a ela —que malia ser a maior dos fillos non deixaba de ser filla—, e por último, a muller rematou por servirse ela mesma.”
Esta parte está ben, inda que me sobrou a explicación, sobre todo “dos fillos”, se só hai 2. Que tal: Primeiro ó pai, despois ó seu irmán pequeno, despois a ela e etc.
“se viñesen de saír da”
“vir de sair de” é un pouco redundante.
“Pero de súpeto ”
o pero é prescindible.
“Eran eses animais cos que as normas lle pedían que compartise o seu segredo?”
Sería interesante unir mellor a forma en que comen coa forma en que a tratan, supoño que a animalidade se refire a iso, á falta de sensibilidade ou de empatía. A non tela en conta (un pedazo de zorza familiar). Paréceme que se tentou facer algo así no relato. Quedou algo superficial, algo tópico. A reiteración sobre as mesmas reflexións (“Naquela casa ninguén falaba con ninguén. Ninguén tiña nada que se dicir con ninguén. A ninguén lle importaba ninguén.”) e as preguntas retóricas fanme pensar que o problema só está posto sobre a mesa, o relato non se nutriu del e daquela eu como lector tampouco. Que a nai trague coma unha porca non me di nada se antes non vin a tristura da rapaza. A falta doutra munición, o tema do embaraza debeuse mencionar antes, e entón si tería un trasfondo, un conflito, no que xulgar a esa familia. Porque se a rapaza ten medo de contarlle iso ós pais, se non os considera un apoio (e non fala dunha bronca, senón de indiferenza, e iso está ben), vexo que hai un problema. Pero claro, o narrador (a través dos pensamentos dela) rexeita a súa familia antes de ter ganada a miña complicidade.
O xiro final está ben, pero chegou demasiado próximo ó conflito, están case pegados. Primeiro a posta en escena, coa nai servindo. Ata o da posguerra e limiando algunhas cousas. Logo sacar o tema do embarazo para enganchar ó lector.
Así, de golpe: “Que se supoñía? Que tiña que soltar os cubertos e anunciar antes da sobremesa que o Suso a deixara empreñada? Ou mellor esperar ao café? Quixo chorar. De pena. De noxo. De frustración. Pero así e todo, non foi capaz.”
A continuación seguir coa reflexión sobre a familia, de forma que agora o lector si que terá un vínculo coa rapaza: coñece o seu segredo. E lerá esas reflexións estando do seu lado.
Por último, o xiro. A epifanía que a fai decidirse.
Ollo que eu non veño aqui a dicir que os relatos deban ter intro, conflicto e xiro. Eses elementos xa os tiña este relato no seu interior cando empecei a lelo, non llos estou mandando poñer eu. O que fago é aconsellar que, postos a usalos, é mellor usalos con efectividade.
Foi difícil escoller. “O Segredo” parte desa bomba de reloxería que é a familia. Unha familia que papa coma un fato de porcos namentres a protagonista está angustiada. Hai bos elementos. Quizais quedoume a sensación de que falta por tirar do fío de iso que xa facía sospeitar a rapaza (antes da comida) de que os seus achegados eran uns estraños.
En “O avó” hai toque gore, certo. Pero non creo que desentoa co narrado previamente. Encaixa e non me semella descontrolado. Hai tamén un segredo familiar.
Chegados a este punto (dous relatos con dous segredos familiares ben presentados), guieime polo relato do que me gustaría saber máis. A vida pasado do avó ou a futura da rapaza? E neste caso quixen saber máis do avó que sabía sempre que facer, que é para o que vai o meu voto.
Voto por “O segredo”. Penso que o relato é máis consistente, transmite algo definido de principio a fin. O seu rival, pese a ter montado ben a trama e as escenas e resultar unha lectura agradable, basa a súa existencia nun golpe de efecto final que semella arbitrario con respecto ó resto do relato. Das tuberías poderían ter saído billetes de 500 e o relato cambiaría sorprendentemente pouco (excepto por que xa non cumpliría co tema).
“O avó sempre sabía qué facer”. Vexo unha certa desconexión narrativa entre o núcleo da historia (a autarquía, o illamento voluntario, a vida na aldea en contraste coa alienación das cidades, o avó como referente) e ese final chocante. Ollo, que eu gusto dos avós asasinos en serie e antropófagos, mais coido que, neste sentido, quedan demasiados interrogantes no aire.
“O segredo” consegue integrar o tema do duelo (esa fonte de zorza) na historia que se conta. Arredor desa mesa e desa fonte, o autor amosa as relacións entre os membros da familia: a nai da moza presenta a zorza como a comida favorita da filla (a min aparéceseme coma unha muller de pensamento linear: “fixen a túa comida preferida, ergo come, ergo non te queixes”); o xeito no que a nai serve ós membros da familia presenta a orde xerárquica da casa; todos, agás a moza, comen da zorza coma bestas (enfatízase así ausencia de comunicación e e de lazos afectivos); os anacos de carne adobada tran á cabeza o feto que está medrando no ventre da protagonista. Todas estas correlacións que se establecen a través dunha fonte chea de carne de porco paréceme o máis logrado do relato.
Voto por “O segredo”.
Estou pensado que “O avó sempre sabía o que facer” gañaría cunha narración de escenas onde visemos ao avó. A parte do mozo pelexando contra esa titánica parede ten a súa gracia, pero desconecta demasiado do que ven despois. O relato está ben construído, lese moi ben, e ten esa sorna ao final. Vide comer a zorza, vide. Pero é que a min gústame cando leo algo macabro, atoparme co tipo que me serve a fonte de zorza humana diante, cun sorriso e un bo proveito na boca, cunha interrogación nos ollos divertidos.
“O segredo”, para min, aproveita algo mellor esa zorza. De feito vai levar o meu VOTO por ser quen de centralizar todo ese conflito nunha mesa, nunha fonte de zorza. Pódeselle botar en cara certos arquetipos, a familia de porcos a comer é xa un clásico. Sempre está ben ver todo o que hai detrás, nunca nada é tan malo, pero o certo é que cincocentas palabras dan para o xusto. (Para cando un torneo de 1000 palabras?).
Foi un dos relatos máis parellos da xornada para min. Parabéns aos dous.
Comento:
‘O avó…’ é un relato pensado ás présas baixo a estrutura de: creo atmosfera nunha dirección e resolvo todo cun par de frases finais que estremezan o lector. Este modelo ‘Dimensión descoñecida’ pode funcionar moi ben, de feito séguese a usar na narrativa audovisual con grande éxito. O problema é que xa todos temos o cairo requichado, vímolas todas e para sorprendernos hai que dobrar a aposta. E penso que o autor foi demasiado simplista.
‘O segredo’ é un relato que considero que se cinxiu mellor ao tema e o conseguiu explotar dun xeito orixinal. Confeso que por momentos perde verosimilitude e boto en falta unha protagonista algo máis xenuíno. Esa xenuidade falta en xeral no texto. Hai tarifa plana de personalidades e por iso se afianza a sensación de ver unha montaxe fotográfica máis ca un relato orixinal. É coma se os papeis de cada un dos comensais valese para estes ou para outros personaxes calquera. Se cadra, simplemente con facerlle caso ao Lois Z e puír as frases máis inconcretas, todo gañaría moito.
Voto por ‘O segredo’.
“O avó…”
Teño un problema gordísimo con este conto. Nun tubo de auga non cabe nada que non sexa auga, teñen como moito o diámetro dunha moeda de dous euros… imposible que saia un cacho de carne ou unha man de aí de dentro. Ademais, ó vello ben se lle puido ocorrer gardar as cousas noutro lado… un frigorífico, un burato no chan ou así. Por este motivo non fun quen de ver a escena cumio, e así non se pode.
“O segredo”
Tampouco empaticei moito con este relato, unha rapaza está preñada e a súa familia dálle noxo e vaise ir sen dicir nada. A culpa de que eu non empatice non é do autor, senón miña, pero está aí. De todos os xeitos paréceme que está máis logrado que o outro e por iso vai levar o meu voto.
http://www.marley.es/fileadmin/_processed_/csm_Montage_Abwasserrohre_-_Bild_1_8717b084ba.jpg
Penso que o tubo de desauge dun inodoro dá para algo máis que para unha moeda de dous euros…
A ver se deixamos de comentar nos propios duelos mentres estea aberto o prazo de votación, por favor
Eu non é por molestar a ninguén nin por dar un curso de fontanería, pero o tubo do relato contén unha cantidade de auga, unha presión dise no mesmo, e un comportamento que non se corresponde co desaugue dun inodoro, que só levan auga, uns segundos e non a presión, cando se baleira a cisterna.
Polo comportamento, para que algo así poida pasar, o tubo do relato ten que ser dos que trae auga, que sempre están cheos e, estes si, a presión.
Repito que non quero que se moleste ninguén, e que eu o relato entendino así… e claro, así non podo visualizar nin meterme no que conta.
😕😕
Hmmm… Só por completar este interesante debate de transporte de fluídos: cal é o réxime? Laminar? Turbulento? Alguén lle calculou aí o número de Reynolds á tubaría? E o factor de Darcy eh? Eh? E claro, saber se o aceiro (porque supoño que na casa do avó as tubarías eran de aceiro e non de PVC) era sc-40 ou sc-80, que despois miramos mal nas táboas o relato sae mal.
Queda por discutir se a viscosidade do fluído se ve ou non afectada polas impurezas en suspensión, pero chegados aquí, coido que podemos aproximar a valores estandar.
Friquis.
Pois claro que son de PVC. Toda a traída nova do trinque desde que mudaron o pozo negro polos sumidoiros do concello. Ademais, menos mal que lle meteron a nova baixada das tubaxes do baño polo tabique novo de ladrillo que levantaron entre a salita e a cociña de ferro. A ver quen furaba a outra parede de pedra cun martelo…
Esperta máis curiosidade en min que carallo pasa con esa tubería que a cuestión da rapaza á mesa sen ganas de comer, con esa familia que ‘parece saída da posguerra’ (que me fixo rir).
Por tanto vou votar polo do avó.
Declárome non ser quen de examinar liña por liña un relato; prefiro valoralo como conxunto e sensación xenérica logo de ler, pois coa aritmética contraria entendo que é difícil que perviva relato ningún. En todo caso, aprendo moito lendo as críticas que por aquí se fan e sigo con pracer lendo os relatos restantes.
Non creas que vou por aí lendo unha liña calquera do relato, despois vou ver un video de youtube e logo continuo con outra liña ó chou. Eu leo os relatos igual ca calquera (curiosamente tamén liña por liña).
Cando chegaches á frase esa que che fixo rir, richete nese mesmo intre no que a lias ou remataches o relato e só ó final, á hora de valoralo como conxunto, te permitiches botar a gargallada? Estou case seguro de que riches no mesmo segundo que a liches, e foi un xesto automático, non sisudo. Pois éche o mesmo.
O final de “O avó sempre sabía que facer” sorprendeume de veras. Gustoume moito como está levado o relato.
“O segredo”, síntoo, non me gustou moito. Non me enganchou, paréceme que o tema está metido con calzador e non me acaban de entrar as reflexións da protagonista.
Voto por “O avó sempre sabía que facer”.
O avó sempre sabía que facer
Pareceume un relato narrado con moita solvencia, moi fluído, levado con moito bo facer, no que o avó é o único personaxe relevante (o personaxe vehículo da acción, o neto, por non ter nin ten nome). Como xa se dixo moitas veces neste Torneo, temos outro relato con sorpresa final (para reflexión: é tanta esa sorpresa co tema que tratamos e cun problema no váter?). Precisamente ese final deixoume un pouco indiferente (creo que xa son un touro demasiado resabiao), botei en falta a reacción desde neto, iso era o que me parecía o realmente interesante. Dito doutro xeito: non logrei meterme nos zapatos do neto e polo tanto deume igual a procedencia da zorza.
O segredo
Vaia, outro relato sen nomes propios. Tamén levado con solvencia, quizais empeza un pouquiño lento cun in medias res dunha situación cotiá. Aquí a zorza se utiliza como vehículo das náuseas do embarazo e tamén da propia náusea que a familia da protagonista lle produce. A situación non é especialmente orixinal, aínda que está ben narrada, con ritmo, presentando a información pouco a pouco, ben dosificada. Botei en falta,iso si, coñecer á rapaza e ir máis aló das xeneralidades e tópicos polos que pasan os seus pensamentos. O final non ten especial brillo pero si é o lóxico e cerra ben a escena.
Voto por O segredo, identifiqueime máis co personaxe.