Os corpos fráxiles: Capítulo V
Sofía Fernández.
—Nena, corre, corre, chama a tía, tráeme unha servilleta —di a avoa.
A súa voz asústame, mais non é ata que vexo ese limo vermello que cospe a miña avoa que me atemorizo por completo. Marco o número e cando a tía contesta dígolle que a avoa cuspiu sangue, e que hai que chamar unha enfermeira para que veña, só porque iso é o que o papá me pediu que dixese. Cando volto ao cuarto da avoa, tremendo e cunha morea de papeis de cociña entre as mans, véxoa deitada na cama, fráxil, cun sorriso mais un ronsel vermello que lle cobre os beizos suavemente, un rescaldo.
—Mira que non marches, eh, nena? —di a avoa.
—Non, meu amor, como vou marchar? —míntolle. Son incapaz de dicirlle que, malia que cuspise sangue, malia que probablemente os seus pulmóns estean loitando contra un catarro, unha gripe ou unha pulmonía, eu teño que ir de volta para París a vender os cadros da galería.
Cando a enfermeira vén, a miña avoa está no salón, acompañada polo meu pai, miña tía e mais eu. Chega e sinto como se xa viñese máis veces, porque eu nunca a vira, pero a miña avoa, meu pai e miña tía xa lle chaman polo seu nome, Carmen. Carmen colócalle un tubiño a avoa polo nariz e mídelle a tensión, que oscila de oitenta a noventa. Eu non sei moi ben que significa iso, pero tampouco pregunto; limítome a ver o telexornal que apenas se escoita, co volume baixo. Christine escríbeme constantemente dicíndome que a galería me necesita, que temos socios que queren ser curadores da nova exposición, que o outro día coñeceu un mecenas en Saint-Denis. Todas esas cousas das que agora me atopo lonxe, das que me sinto allea, fóra dunha realidade tan miña coma a propia vida.
—Non te preocupes, nena, que isto xa lle ten pasado máis veces —di miña tía. Sentados á mesa miro para ela con mágoa nos ollos—. Hai que ter ollo, pero xa está.
—Nunca me dixerades nada.
—Home, que vas facer ti desde París? —contesta ela de novo
—Non, cariño, é porque nunca quixemos preocuparte —di o papá.
Logo ceamos os tres mentres a avoa xa descansa na cama, co pixama e o cueiro.
—Podes ir mañá ti polas menciñas, amor? —di a avoa.
—Xa fun onte, cando volvemos no médico.
—Outras, nena, unhas novas para o sangue das flegmas.
Cando me deito na cama penso nos pulmóns da avoa, con sangue que tingue de vermello os capilares, cheos, carmesís.
Á mañá seguinte, o papá está falando polo teléfono mentres eu preparo un zume. Cando colga, pregúntame sobre os meus plans. Calo uns instantes e despois explícolle que na galería me necesitan o martes, dentro de catro días.
—Falei agora co médico e díxome que a avoa probablemente collera un catarro —di meu pai—, que non nos demos de conta e que agora terá unha pneumonía.
Volvo calar. Despois doulle un trago ao zume e continúo a espremer nas laranxas. Cando llo levo á avoa, ela sorrí, dáme as grazas e bebe devagar mentres tose.
—Canto te quero —dígolle.
—Máis te quero eu, miña nena.
A enfermeira volve e pregúntolle que lle pasa exactamente á avoa. O papá anda fora traballando e son eu a única que anda na casa.
—Pásalle o que lles pasa a todos os anciáns, que ten achaques. Hai que ter conta con eses esputos de sangue, porque os seus pulmóns están moi delicados e pódelle pasar calquera cousa.
—Calquera cousa?
Pola miña cabeza pasan todos os futuros: a avoa morrendo antes de marchar eu, eu marchando e recibindo unha mensaxe do papá, eu en París falando coa avoa mentres falece.
—Tranquila, para iso estou eu aquí, e tamén vós. Non lle digo que marcho, non lle digo nada.
Cando o papá volve, a avoa e máis eu estamos no salón, coa tele de fondo, coma de costume. Dígolle que quedei cunha amiga e que voltarei pronto.
—Ás seis.
—Ás seis.
Natalia chega antes ca min, con paso rápido, sempre con présa. Cando me ve, abrázame forte. —Meu amor —dime.
Logo pedimos algo de beber, ela unha cervexa con limón e eu un mosto, que me traen nun vasiño pequeno cun anaco de laranxa no canto.
—Como estás? Que tal todo?
—Todo ben, xa sabes, moito choio.
Natalia dálle un grolo á cervexa e logo amárrame polo brazo. Eu sinto os seus dedos no antebrazo revestido de tea pola camisola.
—Aquí uns petiscos, que aproveite —interrompe o camareiro.
Collo o queixo, quítolle o pan e métoo na boca.
—A ver, a ver, cóntame. Que andas a facer, canto quedas, cando marchas?
Outra vez a mesma pregunta, penso.
—Comecei a traballar levando traballos online para unha galería de L’Ors —dígolle—. A verdade é que está ben porque ao ser co ordenador podo facelo onde queira. Aínda que claro, de todos os xeitos teño que pasar eu por alí para ver as obras por min mesma, non vaia ser que teñan algo.
—Algo como que?
—Calquera cousa. Que non encaixen coa parede ou que estean danadas ou que o prezo non coincida, vai ti saber.
—E gústache?
A pregunta de Natalia móveme por dentro.
—A ver, si… está ben —Dubido un pouco, mais penso que ao final soo convincente—. Pagan ben e vexo moitos cadros.
—E a avoa como está? Orgullosísima de ti, non si?
—Non cacha moito, así que non sabe o que fago. Ás veces aínda me pregunta se vou ir dar clase a Santiago —Non lle conto o da pneumonía.
—A Santiago?
—Ela sempre andaba con esas lerias, de profesora ou algo así.
Despois dun chisco xa non queda queixo enriba da mesa, soamente o pan. Natalia e mais eu falamos doutras cousas, ela cóntame que atopou un traballo como masaxista en Ourense, e que seu mozo vai ir vivir con ela. Tamén falamos doutra amiga nosa que vai casar nuns meses, de seus pais e de seu can. As conversacións baléiranse na sala, e por un momento parece que podemos estar a falar horas, días, meses e meses sobre centos de cousas. Cando nos despedimos, apuramos o día para nos ver de novo.
—O martes? —dígolle.
—Feito, rula. Quérote.
—Eu tamén te quero.
Cando chego á casa o reloxo debuxa unha liña vertical perfecta: son as seis. Sento na cama e deixo caer as mans sobre os xeonllos. Penso: Que pasaría se a avoa pasase? Como é que aínda está viva aos seus 92 anos? Logo abro o ordenador e busco no meu correo a reserva da miña viaxe de volta, en catro días, tres, cinco. Estar na vila faime perder a noción do tempo. De súpeto, decátome de que as cousas de aquí non me interesan, pero que tampouco me interesan demasiado as de alá. Estar aquí faime ser neta antes que curadora, que historiadora, mesmo antes que muller ou rapaza. Estar alá faime ser curadora antes que calquera outra cousa, antes que filla, neta ou sobriña. A miña condición é unha muda constante, froito de todas as veces que marchei e que volvín. A miña vida está atravesada pola metade, tallada en dúas. Cando o papá me chama voulle, obediente e sen chistar. Falo un pouco con el, sentados na cociña, el co seu ordenador diante. Dime que a avoíña é moi maior, e moitas outras cousas obvias das que cedo me decato son unha pílula que nos prepara para a perda.
—Sabes, bonita? Ela quérete moito, e todos nós tamén. Gústanos que esteas aquí.
A min, que escoito sen comentar de volta, tamén me gusta estar aquí.
hai un momento ó principio do capitulo no que parece algo precipitado o tema de que ela se vaia ir, como se xa tivese as maletas feitas ou o billete para o mesmo dia. modularia iso porque xa se fala despois do mesmo con mais calma. Quitando iso, gustoume o capitulo, fai honra ó titulo da novela. a fraxilidade está aí, parece xente a piques de romper en anacos e ainda así sobreviven cunha fortaleza que non se sabe de onde lles sae. tamen me gustou a reflexion final sobre o de sentirse neta ou curadora segundo onde estea. Paréceme acertado tamen incluir o encontro coa amiga. gustanme mais estes capitulos que os que se centran do pasado, porque a historia está aqui, no presente. É curioso que á protagonista lle pase o mesmo na novela que fóra da novela. Fóra da novela, na miña cabeza, tamén é a neta e só a coñezo como a neta. E gustariame que fose algo mais ca iso, gustariame vela en paris para saber se pode desenvolverse coma personaxe independente ou precisa desta especie de sindrome de Munchausen (perdoa pola comparacion, sofia) para manter o seu vigor literario.
Despois de 5 capitulos esta proposta de novela paréceme a mais consistente de todas.
Noraboa, este capítulo marca perfectamente ese conflito da protagonista. En realidade, penso que é o conflito de calquera persoa que ten que elixir entre o coidado e a propia realización: polo tanto, un universal no noso espazo cultural e no noso tempo.
Segue a gustarme moito a túa escrita sen adornos, precisa.
Quizais sóbrame algún detalle na cafetería, non sei por que é importante que sexa mosto ou cervexa. E sen embargo, o queixo e o pan sobrante danlle entidade a esa escea, coma se mastigando o queixo a protagonista pensara, ou o tempo fora máis despacio, como un primeiro plano.
E tamén está a revelación de que a avoa está máis enferma do que ao principio se contaba.
Parabéns, creo que esta novela funciona moi ben nos planos cortos, como aquí.
Segue ese tono lento, cheo de agarimo e de calma, tanto na casa coma na conversa coa amiga.
Está moi ben reflexado, pola sinxeleza e a boa escritura, o conflicto entre os roles asociados á súa casa e a París, que tamén son as diferentes aristas dos seres humanos (non sempre asociados a lugares diferentes).
Parabéns por esta forma de escribir con tanto sentimento e delicadeza.
Neste capítulo a loita interior da protagonista queda máis definida. Gústame a saída da protagonista, dálle un toque de aire fresco á personaxe, que o estaba a precisar, e aos lectores ao sacarnos por unhas liñas dos lugares normais da trama. Mesmo resultoume un pouco curto, vexo acertado que as descricións inclúan detalles como as bebidas que se consumen, ese tipo de cousas axudan a visualizar as personaxes, a facelos reais.
O que me custa dixerir no capítulo son tantos quérote e tanto amor. Resúltame estraño cando a protagonista chámalle así á avoa. Ou os quérote coa amiga, non sei, cousas miñas, e iso que na miña casa somos moi de apertas e dicirnos que nos queremos.
Félicitations Sofía, agardo máis dúbidas na túa protagonista e máis ganas de fuxir, mesmo algunha fuxida.
Gostei deste capítulo porque ten o foco moi definido (conflito interno) e replícao tamén na forma (diálogo case puro tanto aquí como alí). Boto en falta, porén, máis mediación da narradora, que meta máis man. Ao cabo, o presente narrativo é falso: quen escribe faino desde un momento en que todo xa aconteceu, e por tanto puido procesar esa experiencia e facer algo con ela. Ese produto do dó, da perda, do contacto sostido coa fraxilidade… ten de dar lugar a reflexión, non é?
Sinto, por tanto, que a este capítulo non lle sobra practicamente nada, mais algunhas adicións concretas como a que suxiro acabarían por lle dar peso ao narrado.