Se dubidas, non veñas. Capítulo 10

Mercedes Martínez Modroño.

O mar

Quedou ben esa foto. Será unha desas que acaban sinalando momentos da vida, imaxes ás que nos gusta volver, das que nunca se esquece a data, o momento aquel no que foron tiradas. Están os tres, ou tres e medio, catro en realidade, diante dunha mazaira cargada de froita. Unha mazaira que xa estaba na casa cando a compraron Rafa e Marcos, das que non se sabe a variedade, das que aguantan  todo o inverno se se gardan estradas no faiado, encima dun cartón. Só que nesta casa tan moderna non hai faiado. Sempre se poden armar unhas caixas no garaxe.

Un día de calor deses de agosto. Ela, no centro da imaxe, leva un vestido branco de flores pequenas, un vestido frouxo do ano pasado que a barriga xa imposible de ignorar lle levanta no medio dos pés. Quizais o que ergue o voo do vestido son as súas mans unidas baixo o embigo. Ten roupa de premamá que lle senta moito mellor, pero este vestido é tan fresco. Á súa esquerda, Rafa leva un vestido verde pistacho, tamén dela, de hai varios anos xa, e á súa dereita, Marcos posa cun pantalón curto, azul escuro, e unha camiseta tirando a gastada, a moi gastada, branca e chea de lamparóns que non chegan a apreciarse na foto.

—Polo menos saca o gorro, Marcos —dille a sogra.

Así que na man que lle queda libre (a esquerda está entrelazada coa de Rafa, recollendo o van de Olga por detrás) ten un gorro de tea que en tempos foi verde escuro cun bordado que non se ve, dunha das primeiras marcas de teléfonos móbiles dos noventa. Tamén queda oculto na foto o cheiro a fume, porque non cambiou a camiseta cando rematou na grella, xa se sabe que o churrasco presta comelo antes de que arrefríe.

En fronte deles, a nai de Rafa e o pai de Olga capturan por duplicado o momento con cadanseu móbil na man. Danlle as costas á mesa onde as moscas reparten refugallos de ensalada, frangullas de bica e fondos de café. Os restos da carne houbo que retiralos axiña, por medo a que as velutinas os obrigasen a meterse na casa.

Cada unha destas cinco persoas esfórzase en subliñar que é un momento feliz, e cada unha delas achega á xornada común o mellor do seu repertorio de sorrisos, agarimos e habilidades reservadas aos días felices. Marcos sérveos concentrado nos mandos da grella, Rafa atente as necesidades do grupo e especialmente da nai xestante, auténtica figura da celebración que recibe a ilusión dos avós e devólvelles a carta de residencia na nova familia que formarán.

Certo é que xa se viran outro día, pero ata hoxe eran case descoñecidos. Faltaba o rito prenatal do xantar familiar.

Olga está contenta. Non é só a estrela da reunión, é, de todas as presentes, a que menos dúbidas ten hoxe sobre o futuro. É tan doado deixarse querer por estas persoas que coidan dela como vehículo para as súas propias satisfaccións. Tan agradable recibir esas ondas de seguridade, de apoio, tan doado recibilo como amor, que quizais por iso volveu escribir. Anda rematando apuntamentos para unha novela cunha trama de corrupción arredor dun descubrimento arqueolóxico, un criptopórtico que os intereses empresariais queren agochar. Escribir enche a súa cabeza, expulsa pensamentos daniños para mantela enfocada nunha trama que sempre está baixo o seu control.

Quizais foi pola insistencia da psicóloga en que lle viría ben, quizais por darlle gusto a Rafa, pero quere pensar que o fai por ela mesma, por retratar as sensacións e sentimentos regados cun cóctel hormonal descoñecido no seu corpo que estes meses únicos lle van regalando. Por arrombar as dúbidas onde non amolen moito, e aprender a deslizarse por futuros inmediatos e sucesivos. Sen moito medo e sen moitos plans.

Agora déixana descansar un rato, ou máis ben insisten en que debe descansar, nun consenso instantáneo, mentres recollen os restos do xantar. Non dorme, pero pecha os ollos para deixar que os demais poidan falar coma se ela non estivese presente. Explicarlles aos avós, por enésima vez, a cuestión da inscrición no rexistro, do acollemento permanente, do réxime de visitas e a custodia. Unhe fille que terá dous pais e unha madriña que virá de cando en vez. Depende dela, do que ela queira, aclaran. Cóntanlle doutras parellas que coñecen. Coma se non llo preguntase a ela tamén, pensa cos ollos pechados mentres imaxina o seu pai dicindo unha das súas frases preferidas: a vida hai que collela como vén. Esa corrente subterránea que arrolou toda a súa infancia e as desgrazas desa familia que era a súa, a vida que nunca se deixa predicir ata que de repente acontece.

Escoita cos ollos pechados como Rafa lle explica ao seu pai que para dar clase no instituto se viste con aspecto de home, que o de partillar a roupa con Olga déixao máis ben para cando están na casa, ou para algunha festa. Que mellora a súa relación, di, ademais de que con esta calor calquera aguanta un pantalón, por moito de verán que sexa, ao que a súa nai se ve obrigada a darlle a razón, hoxe si que pica o sol, e o pai dela non di nada. Deseguida a conversa deriva ás lecturas de Rafa sobre modelos de crianza (di así, modelos de crianza, pasando o brazo polos ombros da nai). Marcos rosma algo, a avoa di que hai que ver o que son as modas, o avó aproveita para probar outra vez o licor de herbas e preguntar cando se saberá se é neno ou nena. O mesmo que lle pregunta a ela cando falan por teléfono.

—Cando fale, saberemos —di Rafa suavizando a resposta acompañando cun brinde o licor solitario do avó, que pregunta confundido se xa teñen nome.

—Abril —é Marcos quen contesta. Aos avós non lles gusta, como case sempre, pero non son decisións que poidan contestarse.

Olga segue escoitando cos ollos pechados, imaxinando todos os axustes que o seu pai está forzado a aceptar, el que as criou só cando a súa nai marchou, e foi o home que sempre entre mulleres as levaba ao parque, e ao pediatra, e as recollía das clases de música e das excursións, naqueles anos nos que os pais apenas eran, para as súas amigas, un personaxe das fins de semana. Prométese que ten que pasar máis tempo con el, visitalo máis a miúdo. Pregúntase por que el nunca comezou unha nova relación, que elas soubesen. Agora escoita como se van afastando as conversas dentro da casa. Anticipa que visitarán o futuro cuarto infantil, a chuvia de ideas para a decoración e o mobiliario. A ela non lle apetece participar desoutro rito de consumo, desa estética de lúas e estreliñas e figuras cabezonas de ollos grandes, desa sopa sempre demasiado espesa de catálogos e prezos, da que sempre quixo fuxir. Asumir a xestación non inclúe o compromiso da maternidade que sempre refugou.

Non dorme, só goza desa sensación dunha paz estraña, con data de caducidade, polo menos ata pasados os primeiros meses da lactación, cando terá que comezar a tomar decisións. Volver a Suíza, por exemplo. Ou prolongar a lactación e preparar as oposicións, refacer a súa vida agora que a do seu pai está, polo menos, remendada para que non rebente sen máis. Darlle un descanso ao satisfyer, pensar noutro corpo ao seu carón que non só a abrace polo día e conxure a soidade autoimposta que acompaña a este interludio vital. Para eles sería unha boa idea, sempre lle insisten en que todo está aberto e a súa liberdade de elección é a doela de toda esta armazón ética, expresión literal de Marcos, que máis que xuíz, ás veces parece un poeta. Que anda sempre empoleirado nese dédalo filosófico, nunhas garamatas que Olga non pretende comprender. Xa se vai afacendo a ese xeito seu peculiar de falar, xa non lle parece tan pedante, pero con todo, que doado para eles e que implícitas as aceptacións que ela ten que ganduxar para non esfiañarse.

Son estas imaxes da primeira fin de semana de experimental familia extensa as que a acompañan este luns mentres camiña polo paseo á beira do mar, apenas un quilómetro e medio desde a casa de Marcos e Rafa, que agora é, provisionalmente, a súa. Vaille ben camiñar, as vinte e dúas semanas de embarazo comezan a incharlle os pes con esta temperatura. Camiña sen preocupacións, atenta só á infinita variación dos reflexos do sol no mar, á abundancia de carriños de bebé, de nenos e nenas pequenos que lle parecen ubicuos desde que está embarazada. Tivo sorte: non hai fila no camión dos churros que se instalou aproveitando a tempada alta.

Unha muller maior sérvelle a media ducia.

—Sen azucre —pide Olga.

Unha rapaza nova que lle daba as costas xírase de socato.

—Olga!

Ela tarda en reaccionar, ata que recoñece a Laura, moito máis delgada, con outro peiteado. Acerta con dificultades a intentar pagar os churros sen conseguilo. Laura apresúrase a desatar o mandil en canto lle presenta a nai e sae pola traseira do camión:

—Vou tomar o café con ela —di—. Ao final estabas embarazada —decreta Laura con ton neutro en canto sae.

Olga aínda está atordada, nesa distancia estraña que poden disolver cun bico, un saúdo que as coloca traballosamente no lugar desde o que se separaron hai algo máis de catro meses. Unha conversa que hai que arrincar coma un motor diésel que leva moito tempo parado.

—Xa viches os vídeos?

—Non —Olga non sabe de que lle fala—. Que vídeos?

Laura remexe no peto para amosarlle unha foto en Instagram. Aparece un selfie de Rosa co seu inconfundible cabelo vermello, diante dun cartaz: “Rocky Mountain. National Park. Established in 1915”.

—Acaba de subilo, contando que está nun encontro de neofeministas en Wyoming.

—Que?

—Pois iso, aí no medio dos Estados Unidos, xa ves.

—E o salón de peiteado?

—Nin idea —di Laura, levantando os ombros e arrastrando os brazos aos lados do corpo para deixalos caer inmediatamente, fláccidos, impotentes—. Vaille moi ben co dos vídeos, en serio non a viches?

Non, Olga non a vira en ningún vídeo. Non as seguía nas redes. Non miraba as redes sociais, en realidade. Laura cóntalle que seguía a Rosa desde o confinamento:

—Xa sabes, estivemos meses sen feiras, que vas facer na casa metida. Cando se puido volver saír, coñecémonos en persoa. Despois do lío con Vane, deixamos de vernos, unhas semanas. E deixei de seguila. A min saltoume en Tik Tok: un clip que lle fixo unha que ten moitos seguidores, Lúa insubmisa, coñécela?

—Non —Olga non tiña Tik Tok.

—Lúa ten catrocentos mil seguidores, tía. O caso é que Rosa, despois das noites do Odeón, empezou a subir vídeos falando de Novas Feminidades. Un pouco do que falabamos todas, meteu as miñas teorías nos seus posts sen cortarse nada. Facíaos ás veces en galego, subtitulados en inglés, ás veces en inglés, subtitulados en castelán e en galego, ás veces en castelán con subtítulos en inglés, e pasaba do galego. Agora xa case sempre os fai en inglés, a verdade, nin subtítulos lles pon. Tiña poucas visitas, na canle esa, que se chama Cabelos de Dragón, ou algo así. Pero cando Lúa empezou a collerlle clips e colgalos en Tik Tok viralizáronse os vídeos, agora ten douscentos trinta mil seguidores, imaxínate, hai algún que pasa das novecentas mil visitas. Onte, hoxe non sei, soben todos os días.

Olga non comprende a amargura coa que lle conta todo isto, só intúe que será mellor non preguntar. Tamén sabe que se falará disto na casa, Rafa pasará un par de días desloando o feminismo TERF e a cantidade de cartos que manexa, os algoritmos e a extrema dereita omnipresente, tema por outro lado habitual sen necesidade de que ela lle fale dos vídeos da Rosa.

—Gustaríalle verte —di entón Laura.

—A min? Por que?

—Porque agora di que as nosas diferenzas cos homes resúmense na maternidade, como cho conto.

—Pero non dicías que nos vídeos falaba de dragóns e de símbolos arcanos e tal?

—Si. Pero os que se fan virais son os que falan da muller nai, xa ves.

—Xa non fala de ratas? Que raro. E todo iso de evitar os cacharros metálicos na cociña, de usar teteiras de cristal.

—Borosilicato —corrixe Laura.

—Eso, si, cristal borosilicato, olas de barro, culleres e pratos de madeira, eses coitelos de cores de fibra de…

—Fibra de vidro —axúdaa Laura coma se estivesen facendo inventario das perdas dun naufraxio.

—Xa non fala de todo iso? Ata eu cambiei os garfos por palillos chineses, unha boa tempada. Gustábame vivir sen metais, a verdade.

—A min tamén —asente Laura, con expresión de pena, pero tamén de confianza crecente—. Fala moito diso, si. Fai moitos vídeos de un unboxing. Alternativas non metálicas para a túa vida, eses tamén lle funcionan ben. Mestura todo. Eu xa non entendo nada. Non sei moi ben en que pensa, coma non sexa en ter cada día máis reproducións.

—Pero que pasou entón con Vanessa? —consigue preguntar Olga, aproveitando a pausa.

—Liouse ben, da segunda noite que fomos no Cine Odeón, seica non a deixaban pasar a noite fóra. Volveron da aldea antes de tempo. Vane non lles collía o teléfono porque alí abaixo non había cobertura —Olga lembra iso, si. Pero coma se pertencese a outro pasado que non fose o seu—. Tanto se asustaron que denunciaron na policía. Marcharon á aldea, a finais de maio. Van pasar en Lugo o curso que vén; quedáronlle dúas de Bacharelato e andan as cousas revoltas a tope na súa casa. Eu souben dela porque me escribiu un whatsapp para contarme que a obrigaran a dar xofre nas viñas, mira ti, co conto de suspender ten que axudar na casa. Co sol proíanlle os ollos e laváronllos con leite, foi iso o que a chafou.

—O que?

—O do leite.

—Por que?

—Muller, xa sabes como é, todo o que teña que ver con mamíferos pona enferma. E co que lle gusta a ela atopar os simbolismos ocultos, iso tivo que revolvela moito. Despois non souben máis nada, non volveu escribir. Nin contestar. Pobre. Que forte, o do leite. Clarísimo.

Baixa os ollos e queda mirando os seus pés cunha expresión murcha. Saca o teléfono do peto para mirar a hora.

—Ven comigo tomar un café rápido, anda, que teño que ir ao baño. Aínda me quedan dúas horas polo menos no camión. Imos celebrar que te atopase aquí.

Cando Laura sorrí, con ese sorriso amplo e peculiar, honesto e profundo, Olga vai recoñecendo e relembrando todo o seu encanto, coma unha versión actualizada do que ficara tan repentinamente segado só uns meses atrás. No café Olga cóntalle que non veu de vacacións, que vai pasar unha tempada aquí, na costa.

—Que sorte, podes ir á praia cando queiras. O malo será a zona do porto, haberá ratas, non?

—Non oín tal —sorpréndese Olga.

—Ten que habelas, seguro. Están en todas as partes. Non queren que o saibamos, pero sempre están.

—Que noxo.

Unha xenreira que Olga xa coñece volve a Laura, coma se o mundo fose un lugar do que hai que eliminar a impureza. Algo dixo disto a psicóloga, cando falaban de deixar marchar as cousas que xa non serven. Si, vai lembrando Olga, mentres Laura segue falando das ratas e da súa compulsión colonizadora. Segundo a psicóloga é importante non arrodearse de refugallos e confiar no presente, no futuro que traerá todo o que cumpra, ese lugar de confianza, limpo. Entrementres Laura segue debullando as sombras da sospeita. Olga prefire esta conversa a ter que contar da súa situación, aínda lle proe pensar en que vive acollida por ser un útero útil, pese a todo o coidado que recibe, pese a ese deslinde imposible entre coidado e amor, ás veces aparecen dúbidas, e, sobre todo, moitas ganas de non ter que dar explicacións que sempre teme que non serán comprendidas. Ser unha persoa desas con útero, vivir dunha condición física que cada vez máis se lle impón como aleatoria, ou insignificante, pensa mentres lle doe admitir que o non-binarismo de Rafa vai gañando a batalla conceptual e ela sente que eses lugares femininos que lle prestaron acubillo no peor do seu desalento, meses atrás, xa non teñen agora nada que ofrecerlle.

Por suposto que non lle contou nada a Rafa. Todo quedaba tan lonxe. Prefería escribir, escribir e deixalo durmido no ordenador, no cartafol de documentos, mesturado nos xustificantes da declaración da renda e citacións irrelevantes ata que un día calquera volvese atopalo e se sorprendese ao lelo. Estaba a gusto embarcada no presente, deixándose arrolar pola travesía dos días iguais avanzando a termo.

Sen plans e sen medo.