Se dubidas, non veñas. Capítulo 9

Mercedes Martínez Modroño.

Marcos

É nestas horas da noite, cando acordo e sinto a Rafa durmido ao meu carón, cando as contradicións emerxen do pozo do racional e ocupan todo o cuarto, flotan nas paredes espidas, unifican esta habitación con outras camas que habitei, coma se o pasado se condensase no soño e se fixese unha pasta vital, cando teño dúbidas, e sobre elas, unha determinación profunda a darlle ao meu esposo esa descendencia que lle traerá a paz e a realización profunda, ese amor que o desborda. Ese lugar de crecemento no que non abonda coa miña compañía, ese único límite no que eu non podo completalo e claramente entendo que habemos de expandir a unha familia esta parella xa madura e estable que fomos construíndo xuntos estes anos. Este triángulo que formamos apoiados no vértice romo que é Rafa, ese equilibrio no que por necesidade eu deberei facer o contrapeso que mitigue e suavice os extravíos de Olga. Un triángulo que é unha vela, un foque enchido polo vento da empatía, o que fixo posible nos últimos meses que nos deslizaramos nese mar calmo onde non se albiscaba terra nin trebón.

E á fin, a chalana ameaza con envorcar e as miñas mans fan falta coas de Rafa para termar do temón e compensar a guinada. Nada que non fose previsible cando decidimos inventar eses novos modos de familia que sabemos que as xeracións des noses netes coñecerán, esas reviravoltas dos ventos que sabiamos que iamos atopar antes de iniciar a travesía, eses arrebatos que á fin chegaron e ante os que é preciso rizar a vela e aguantar da escota para mantérmonos a flote. E deste mar crispado que nos ameaza, emerxen para cada un de nós as propias dúbidas como monstros inesgotables. As miñas obxeccións á escolla de Olga como nai xestante, que xa non poderán medrar, senón ser pacientemente podadas ata que entren nunha maceta pequena e poidamos telas no xardín como memorial de aquilo que non foi. A obstinación de Olga na idea do aborto, a fuxida cara adiante no esencialismo de xénero como a resaca desa onda de amor que nós quixemos levar a ela, ese vento feroz que ameaza con desequilibrar o mastro da barca. A fenda que atravesa a Rafa, incapaz de renunciar a unhe fille tanto tempo procurade, e ao mesmo tempo alcanzado pola necesidade de Olga de decidir sobre o seu corpo e a súa vida. Asustado nesa fronteira da adultez entre a prevalencia do noso criterio e o terreo alleo da liberdade dos seres que amamos. Ese paso no que o amor se desvela como poder, unha entrega mutua entre seres asimetricamente autónomos: a vertixe da paternidade, o abismo da senectude, o alleamento de entregarnos ao coidado do próximo.

Acordei suando, coa imaxe da visita dela hoxe na casa. A súa determinación para interromper a xestación, pero tamén a súa inseguridade, o historial de meses de receitas de ácido fólico e primeira visita ao xinecólogo na seguridade social, a necesidade simple e perentoria de cartos que poidan pagala nunha clínica privada, única razón, aínda que dolorosa, para facernos partícipes; a urxencia das catro semanas de xestación, a súa fraxilidade en fronte da simétrica vulnerabilidade de Rafa, ese ser ao que eu amo desde cada unha das terminacións nerviosas que unen a miña pel co meu cerebro, este que dorme e se revolve de cando en vez ao meu carón. Este ser que condensa o meu proxecto vital ata o de agora esborrallado en rutas que resultaron ser cegas e agora converxen nun horizonte adicado ao coidado sen máis pretensións que as satisfaccións que a vida diaria devolve como froitos silvestres, pequenos, lixeiramente doces ou abertamente amargos, escasos e deliciosos.

Vela hoxe de novo, despois de tanto tempo de ser unha presenza consciente e ao mesmo tempo afastada, unha percepción diferida a través de Rafa, fixo que a escena teña tanta forza que ficou gravada en todos os detalles: o camión pasando na estrada e deixando un ruído velado polo dobre cristal, as cuncas de té na mesa, a incomodidade dela que sempre me parece percibir cando vén visitarnos e alude á casa coma se fose un decorado de revista, e despois o estoupido dos acontecementos no corpo dela, o seu enfado e á fin, os seus berros, a tentativa de Rafa de convencela, a violencia da porta cando marchou; e despois, no silencio que ela deixou, mentres nos abrazabamos, o ruído do frigorífico, ao que nunca prestara atención, como un roncón que nos devolvía ao cotián, ao chan que nos sostén. Pero tamén o zunido irreverente de mensaxes innecesarias no meu móbil, que sentín nese intre como unha profanación da nosa dor, un aviso inmisericorde de que o mundo non participaba da nosa necesidade de parar o tempo.

Eses zunidos, como chamadas á realidade, como unha interpelación para vernos non embarcados, senón nas beiras desa mar brava onde rompen todos os conflitos éticos que a situación vai cuspindo, todas as nosas miserias morais. A miña necesidade de conservar a Rafa, a recuperación da posibilidade dunha familia, que afastara desde a xuventude e que agora volve, con novas posibilidades, como un froito desa loita polos nosos dereitos que comezamos nos anos oitenta; aquilo que vemos tan lonxe, pero que eu carrexo no lombo, na miña historia de desprezos e conquistas. O meu papel, con todo, terciario, premiado só co recoñecemento legal da filiación, unha conquista indubidable, con certeza, pero así a todo tan feble, tan inconsistente emocionalmente, tan periférica que só constitúe unha posibilidade de que esa criatura que está por vir chegue algún día a recoñecerme como o seu pai. Ata onde chega aquí a familia cristiá preocupada máis en asegurar liñas fiables de herdanza da propiedade privada que unha estabilidade afectiva para a infancia? Ata onde temos o dereito ou a arela dun útero do que carecemos para traer á vida unhe bebé que nos complete? Esta treboada que sabiamos que podía chegar ben pode ser un episodio de tensión que se resolve antes de chegar a porto, ou a primeira de moitas nunha longa singradura, nunha viaxe que ben pode rematar nun naufraxio.

Despois de refugarmos sempre as posicións do poder, estamos agora como proxenitores non xestantes, exercendo esa postura preeminente, esa comechón de saber que sen as nosas rendas todo isto non estaría sucedendo. A mesma razón que nos impediu contratar os servizos dunha axencia de maternidade subrogada, capaz de conseguir un útero a cambio de diñeiro no estranxeiro, non é polo acaso agora a nosa situación cando o consentimento de Olga mudou pola irrupción desas ideas absurdas que conquistaron a súa debilidade? ¿Daríalle pábulo ela a ese conglomerado de datos inconexos, habilmente reais nalgúns casos, debilmente xunguidos por falacias e xeneralizacións insostibles, se non loitara nun proceso de dó múltiple que a atravesa e a desorienta? Discursos que me parecerían cómicos se os escoitase nun faladoiro, e que desde esta noite, na que as sabas pesan coma se estivesen enchoupadas de medo, semellan para min cargos inventados contra un reo indefenso. Desde onde iniciar, así, a deconstrución de todo ese caldo no que flotan as medias verdades e as interpretacións insostibles pero ocorrentes, adobiadas polo sal dunha personalidade ferida, dun momento de dor no que as preguntas se multiplican e o compás está inservible, contaminado por un campo electromagnético que o fai virar tolo. Ecos dos coros de grilos e carricantas que medraron como pragas á calor da Covid-19, cando a epistemoloxía se inundou de gurús ata desaparecer asolagada e a apocalipse única parecía substituír as utopías diversas en todos os titulares e todos os memes. Ese tempo que foi de proliferación de dúbidas e nas súas beiras, como unha simbiose imparable, as explicacións urxentes urdidas non pola procura da verdade, senón polo potencial de credibilidade que cada nova conspiranoia recollera no ciscallo de temores para tecelos nun discurso congruente. Esta pandemia da que estamos saíndo quizais será lembrada pola facilidade na que o rigor da verdade foi sacrificado na ara da coherencia verosímil, coma se calquera parvada con capacidade de ser crida puidese substituír a gravidez do pensamento xenuíno. Non será doado dotarnos de novas categorías sociais que desboten o xénero no caixón dos monstros antigos, xunto ás razas, ás identidades coloniais, aos desenfreos do patriarcado do petróleo.

Cando cría que ese cúmulo de disparates que inundaban as redes sociais ficaban lonxe da nosa vida, suspendidos nesa nube que saben os vellos que non vai descargar auga e será só un día gris dos que abundan a primavera, chegou Rafa derrotado polos papeis de Olga, que me contou fielmente —despois o souben—, pero que eu interpretei como un totum revolutum esaxerado por el no que ela simplemente exploraría algún tipo de alegoría ou prosa poética. Non crin a Rafa na altura, xulgueino como esaxerado e tinxido dun rexeitamento emocional que soe atacalo cando o seu orgullo se resente diante do imprevisto da liberdade allea, supuxen que o que me contaba estaba perfumado con esta xenreira; ata que oín, un ou dous días despois no xulgado, a conversa sobre a denuncia pola desaparición dunha menor “que andaba na procura dun dragón”. Un caso que se comentou nas conversas de café durante varios días, e que eu non me sentín quen de contarlle, para non alimentar a súa hostilidade cando el, neses días de meditacións máis longas do habitual, comezaba a superalo.

Sei que este home ao que eu amo está sufrindo, aínda que non comparta comigo eses medos, atenazado polos difíciles equilibrios do trío que nos sostén, sentíndose responsable da seguridade de Olga, ese grave risco que produce o sintagma inoculado pola psicóloga nas nosas vidas, vestila como supervivente dun suicidio e temer sempre polo seu benestar mental. Aínda co risco de queimarse no cerne do asunto, ¿debería Rafa devolver a chamada da psicóloga, que o rancor apenas meditado da ruptura desperdiciou, rectificar, e tentar conseguir a súa axuda para que Olga leve o embarazo a termo? Non foi ela, acaso, quen proporcionou o seu número na primeira consulta como familiar máis próximo, facéndoo así corresponsable do tratamento? ¿Necesita ela, agora, da nosa intervención, interesada sen dúbida non no seu afastamento, senón na expansión do amor que nos comprende os tres?

Desde a beira, non desde o areal calmo, senón desde os cantís bordeados de abismo, é onde agroman os meus medos. A non ser quen de aceptar a Olga como figura perimetral da familia que formaremos, á forma material que terá que atopar a súa relación co bebé, ausente e coñecida, dereitos sen deberes, unha semente que non sabemos canto medrará, que sombras producirá, que acubillos proporcionará. Esvaro na tenrura para pensar que a carón deste home todo será posible, e con todo, tamén por el temo. Durante estes meses en que me abandonaba, como un empréstito, para procurar a nosa común descendencia, decateime de que pese aos anos de convivencia, nunca coñecera a súa felicidade. A súa inmersión nesas lecturas prematernais, nos foros nos que unha preguiza intelectual descoñecida para min me impediu participar, pareceron renovalo, contaxiarlle unha enerxía que me lembraba a cando namoramos e o mundo parecía engaiolado polo seu sorriso: iso foron estes meses para el, co meu apoio distante, coa miña escoita dividida que el recuperaba con teimosía. Esa dozura prenatal que abrangue a miña sogra, unha figura que ata o de agora respectaba unha distancia coa nosa vida en común, e que con toda probabilidade sexa xa un viaxe irreversible. Como, e a que custo, poderán, Rafa e a súa nai, renunciar agora. O interludio destas semanas desde a ruptura con Olga serviunos aos tres como avance do sacrificio. Ata hoxe, cando ela trouxo a noticia feliz e ao mesmo tempo a súa decisión tráxica e inesperada.

E doutra banda, rompendo ondas que nos zarrapican a desgusto, o prezo que ela impón, esa posta en escena coa categoría de xénero que xa abandonaramos hai tanto tempo. Volver a vellas discusións que nos someten a dicotomías insalvables das que sempre saímos perdedores, convivir con razoamentos lóxicos mancos, aceptar esa influencia ne bebé que algún día será moce, arrastrar eses binomios que pertencen a séculos pasados. O prezo que haberemos de pagar por navegar en auga descoñecida, o que ameaza o noso naufraxio, o que non albiscamos se rematará por afogarnos, o medo, as dúbidas, e ao fondo, a certeza de que un nacemento faranos saír de nós, do confort DINK e os ambientes liberados para formar parte desa humanidade que nunha carreira de relevos soporta o decorrer do tempo e ten a esperanza de futuro. A casa visitada polo avó e pola avoa, as visitas coa nai, que nun exercicio de honestidade quero confesar que agardo escasas, a aceptación de que esa vida será parte desta familia durante uns anos nada máis, cando todo remate e nós fiquemos de novo sós, acompasando os ritmos recuperados dos derradeiros anos, mirando esoutro futuro que daquelas se nos ofreza.

Descansabamos no vértice romo de Rafa ata que a crise de Olga colocounos en desequilibrio sobre o pico agudo das súas inestabilidades. Que o amor nos acompañe.