‘Ser non será pero parecer parece’ vs ‘A forza da razón’
No grupo B nesta primeira xornada asistimos ao duelo entre Raúl Raz Santos e Lómeron sobre o tema: “Non existo”.
Ser non será, pero parecer parece
Parece que foi onte pero, en realidade, non o foi.
Nin foi onte nin tampouco foi antonte.
As cousas que pasaron onte seguen a pasar hoxe, e cando nos acordamos de algo que parece que foi onte, sempre resulta que pasou hai máis tempo.
Entre as cousas que nos pasaron, as cousas que nos pasan e as cousas que están por pasar, vaise acumulando a vida. Vivimos por acumulación, e a vida só se entende cando se mira cara a atrás, o cal resulta ser un problema, pois vivir unha vida hai que facelo cara a diante.
E nesas estamos.
Parece que foi onte, como moito antonte, e a verdade é que non sabe un nin o tempo que pasou desde aquel día. Aquel día era un día de verán e nin era un día nin era verán. Tratábase dun outono caloroso, e transcorría a tardiña, ou anoitecer, ou incluso solpor.
Alí estabamos, ela mais eu, arredor dunha biblioteca. Alí estabamos, construíndo o noso futuro na sala na que tiñamos pensado, e ó final rematamos por cumprir de máis, pasar moito tempo nos nosos días máis próximos.
Ela guiaba e eu seguía, ela íame amosando Aquí apárcase o coche, e eu Moi ben. Aquí podes tomar un café e descansar, e eu Moi ben, pensando no meu café e no meu descanso. E saímos fóra, a unha especie de parque, e ela sentou nun banco e eu sentei ó seu lado.
Moitos días, o que facía, dixo ela, era mercar un bocadillo e vir comer a este parque. Eu pensei no bonito que ía ser comer un bocadillo sentado nese banco, ao lado dela.
Comer un bocadillo naquel parque foi algo que non fixemos nunca.
Debido ao estilo de vida que levo agora, onte saín do traballo e non tiña tempo de ir comer á casa, así que me acheguei a un bar e, en lugar de comer alí, pedín para levar. Camiñando cara á miña seguinte obriga pasei por un parque ao lado dun regato. O tempo era bo. Sentei nun banco e púxenme a comer o meu triste bocadillo.
Alí sentado, só, mentres comía, acordeime de todas as veces nas que eu e ela non chegamos a comer nunca xuntos, naqueloutro parque, e pensei que estar morto tiña que ser moi parecido a aquilo que sentía.
Matoume o recordo de algo que nunca pasou.
Morrer tamén é botar de menos as cousas que nunca pasaron e a xente que nunca coñeciches. Aquel día, aquela tarde, que parece que foi onte, eu era feliz e non o sabía.
E hai que ser moi parvo para crear un recordo inexistente que veña atormentarte moitos anos despois. Porque eses momentos polos que se botan unhas bágoas non existiron nunca. Ese recordo non o hai, e nin o noso parque nin o noso banco existen como tal.
E non existen todas esas veces nas que nunca chegamos a comer estando un en compañía do outro.
Porque xa nin existes ti. Dixo ela.
Raúl Raz Santos.
A forza da razón
Disque morrín hai quince anos, dun infarto mentres durmía. Eu, Arístides Salvatierra, presidente fundador da Sociedade Escéptica Galega, un baluarte da ciencia e da razón contra a superstición, convertido nun fantasma, nunha atracción de ilusionismo barato. Nunca tal oíra na vida, esta mocidade leva camiño de periclitar a Sociedade que con tanto esforzo alzamos os seus fundadores.
Certo é que dende hai un tempo non ando moi conectado co mundo, cousas da vellez. Adoito durmir todo o día e préstame só saír á noitiña de Compostela, cando se acenden os farois da zona vella. Logo dun discreto paseíño pensando nas miñas cousas, achégome á sede da Sociedade na rúa do Vilar. Subo as escaleiras ata a biblioteca e leo a prensa do día, na procura de artigos sobre homeopatía ou anuncios de videntes, menciñeiros e falsas ciencias. Os meus dedos artríticos apenas sosteñen a pluma e a mecanografía nunca foi o meu forte, polo que me conformo con ollar que se conta nos xornais por se algún dos membros máis novos pide opinión a este velliño.
Onte cruceime cun deles na biblioteca. O rapaz (desmellorado con pouco pelo e moita engurra) era Antón Ferrín, estudante de Físicas, un dos que ingresou na Sociedade no noventa e nove. Seica esquecera no escritorio un deses aparellos modernos dos que os novos non saben prescindir hoxe en día.
Por pouco morre do susto, normal, non agardaba a ninguén a esas horas da noite. O máis curioso é que unha vez superado o golpe inicial, colleu o chintófano e apuntou cara a min, ó tempo que me interrogaba:
–Quen anda aí? –dixo aínda tremendo.
–Quen vai ser? Son Salvatierra, o presidente fundador! –contesteille cunha voz máis feble do que pretendía.
–Don Arístides finou no dous mil e pico.
Dende logo non lle cría unha palabra, mais Ferrín mostrou un calendario do 2017 que colgaba na sala de xuntas e unha axenda medio escrita do mesmo ano. Logo obxectei que talvez tivese alzhéimer. Son vello e sería normal e totalmente explicable o meu erro. Incansable e sen deixar de apuntarme co chisme, ensinoume unha placa no meu honor coa data da miña morte. O 13 de febreiro de 2002.
O golpe foi duro, mais non achantei. Quizais non fose Arístides Salvatierra senón outro vello que seguramente coñecera o presidente tempo atrás, un vello danado pola demencia senil. O rapaz estendeu entón a man en sinal de despedida e ben pensei que o meu razoamento era invencible, que Ferrín marchaba co rabo entre as pernas. Mais ó apertarlle a man só puiden atravesala co meu corpo de fume. Como podía ser un espírito se a alma non existe? Como podía ver, como pasar as páxinas se do meu corpo só quedaban catro ósos nun nicho? Como pensaba e recordaba se o meu cerebro podrecera había moito tempo?
Só quedaba unha opción plausible: non existo. Triunfante, tireille o aparello pola ventá e marchei de alí. Pobre rapaz, que malas son as drogas.
Lómeron.
[polldaddy poll=9859606]
‘Ser non será pero parecer parece’. Sempre tiven debilidade polas historias tristes e esta paréceme moi triste. Gustei do xeito de narrar e de como espalla o dramatismo parágrafo a parágrafo. Penso que está moi lograda a exposición da pena polo que nunca chegou a ser.
Ser non será, pero parecer parece
A pesar do bo manexo do ritmo o inicio pareceume un pouco espeso polo redundante da reflexión sobre “o que pasou onte”. Penso que a idea quedaría igual de ben plasmada cun par de frases menos, para que non pareza un xogo de palabras van senón unha idea poderosa que soltas dun golpe.
Por exemplo, ó ler o parágrafo sobre “o día de verán”, tiven a sensacion de que o autor me estaba facendo dar voltas sen un motivo claro, só por seguir coa inercia da candencia rítmica coa que iniciou o relato.
>>Ela guiaba e eu seguía, ela íame amosando Aquí apárcase o coche, e eu Moi ben. Aquí podes tomar un café e descansar, e eu Moi ben, pensando no meu café e no meu descanso. E saímos fóra, a unha especie de parque, e ela sentou nun banco e eu sentei ó seu lado.<<
Este parágrafo gustoume. Xa ía necesitando o relato entrar en materia. De feito o anterior podería quitarse e non pasaría nada.
A partir deste punto o relato colle vida e utiliza as referencias que foi creando para contar unha historia dentro da historia. Na primeira lectura non me quedou claro se era só un relato triste sobre recordos inexistentes (parecen referirse a unha nai) ou se a cousa vai de pantasmas. Na segunda lectura entendo que cando di "Parece que foi onte pero, en realidade, non o foi", o que di é que esas cousas nunca sucederon. Desde esa frase inicial, por min o relato case podería saltar xa ó parágrafo que destaquei antes.
A sensación de melancolía está moi ben conseguida, bote de menos a quen bote de menos, trasmite moito. A frase final deixoume un pouco confuso e o título penso que ten certo carácter cómico que non lle presta ó relato.
A forza da razón
O inicio chamoume moito a atencion. Un escéptico convertido en pantasma. Ten a súa graza. A referencia á mocidade non a entendín de todo ata ler o final.
O impacto do relato diluiuse na súa continuacion, non logra superar o teito que marcou a proposta da historia. O día a día da pantasma non é diferente do día a día do finado en vida, e incluso o seu encontronazo co rapaz do móbil non é diferente do que as películas nos teñen acostumado.
Logo dinme conta de que nese momento do relato a pantasma semella non saber que é unha pantasma no transcurso desa anécdota, o cal me sorprende. Coido que funcionou tan ben empezar o relato contando que era unha pantasma como tan mal contando logo cómo se dera conta de que o era. Ademais, non di claramente que nos fose contar iso.
No final o relato volve retomar o bo camiño. A pantasma, incrédula do paranormal por principios, renega da súa condicion e achácao todo a que só é producto dos delirios do rapaz.
Penso que habería que unir mellor inicio e final, p.e., sen chegar a describir o encontro, dándolle á pantasma unha voz máis clara dende o inicio, porque no momento en que narra a historia enténdese que xa ten elaborada a súa conclusión (narra en pasado), e por iso me pareceu algo forzada a narracion do encontro, como se lla contase a alguén que non está alí.
O título gustoume.
De cara ó voto sae con algo de ventaxa "Ser non será", pero quero agardar a ler o que din os demais comentaristas antes de decidirme.
“Ser non será pero parecer parece”, polo ritmo, polo sentido do humor (e iso que a historia é triste), e por ese ton sofístico e rebuldeiro co que o autor parece contar o grande chiste da existencia.
Foi unha decisión difícil, pero coido que ‘A forza da razón’ chegoume máis polo ton desenfadado; ‘Ser non será pero parecer, parece’ non me convenceu de todo, fíxoseme algo espeso, aínda que o paradoxo é intelixente, e está ben plantexado.
A forza da razón
Gustoume este relato por que se sitúa nun territorio fronteirizo, o da vida e a morte… Aínda que agora que o penso, o outro tamén, pero digamos que o feito de que sexa un espectro ou unha alucinación, ou un doente de alzheimer, ou sinxelamente un morto…Gustoume; por que axiña me permite entrar na historia, que está contada con axilidade e por que me gusta o final tamén. Fíxome pensar en dous relatos que para min son o cumio desta temática: “El muerto” de Leopoldo Lugones e logo esta xoia (alomenos para min), contida na Antoloxía da Literatura Fantástica de Borges, Bioy e Silvina Ocampo: ‘O soño’ de
O. Henry, do que non me resisto a darvos o enlace se non o coñecerades para gozalo (eu volvín lelo agora): http://ciudadseva.com/texto/el-sueno-3/
Aínda que non votei polo primeiro relato, debo dicir que me gustou tamén. A introdución levoume ao conto de Giovanni Papini, ‘El espejo que huye’, que me parece un conto soberbio que trata esta atinada reflexión que fai o autor/a de ‘Ser non será pero parecer parece’.
Parabéns aos dous!
O meu voto vai para o relato “Ser non será, pero parecer parece”.
Concordo con Lois Z en que o relato non arranca de xeito fluído, mesmo renxe un pouco nos primeiros parágrafos, pero despois flúe elegante para describir con cinismo a cicatriz dunha ferida que nunca existiu.
A historia de Arístides Salvatierra, presidente fundador da Sociedade Escéptica Galega dá moito xogo e para moitas situacións cómicas… XD , creo que sería un bo comezo para algo máis longo e desenfadado. pero o ton tristeiro e nostálxico con algunha frase que nos fai entrar en bucle existencial: “Morrer tamén é botar de menos as cousas que nunca pasaron e a xente que nunca coñeciches” glups… de “Ser non será…”, na miña opinión, creo que conseguiu algo máis redondo no curto espazo do que dispuña.
Ai, contra, que difícil… O meu voto vai para “A forza da razón”.
De “Ser non será…” gustoume a reflexión que propón e gustoume en parte o lirismo da escrita, pero pareceume que lle falta unha volta e non me enganchou. Paréceme que algúns parágrafos poderían pertencer a dúas historias distintas, coma se parte do relato fose dun estilo e parte doutro… Por iso non me acabou de convencer, a pesar de resultarme fermoso e inspirador.
“A forza da razón”, mesmo se colle o tema de partida máis literalmente do que esperaba, arrincoume un sorriso e entrei axiña no personaxe. Pareceume un relato xeitoso.
De “Ser non será pero parecer parece”, gustoume o comezo: a pesar de que outros comentaristas o atopan espeso, eu creo que comezar dun xeito tan abstracto e mesmo sofístico pon alerta ao lector, non lle deixa descansar sobre estratexias de lectura trilladas. De “A forza da razón” gústame o xeito en que a linguaxe define o personaxe do velliño e gustoume tamén a frase final. Quedo sen embargo co primeiro por ese pouso sofístico e porque me lembra bastante a Lydia Davis.
“Ser non será pero parecer parece”. A primeira vez que lin o relato atopeime algo empantanado coas repeticións que mencionan o resto dos comentaristas, mais, coas relecturas, atopo que non é unha cousa demasiado grave. De feito poida que esa maneira de ir narrando axude bastante ao ton de melancolía e ensoñamento que arrodea todo. Gustoume moito, e con cada lectura semella mellorar. O final en particular é un paradoxo moi potente que te deixa un anaco a pensar. Cabe sinalar que esas chiscas de humor ciscadas aquí e acolá lle prestan moito, para min ata no título.
“A forza da razón”. Penso que a forma de abordar o tema deste relato é moi boa e poderosa. O mecanismo da pantasma escéptica é unha gozada. Pero no relato semella sobrar metraxe, atopeime lendo apurado para ver en que remataba a cousa, cando a cousa debía ser ir lendo e atoparse a información pouco a pouco. Penso que o primeiro paragrafo tan cheo de información, inda que preciso para o desenlace, igual diga demais e te condicione na lectura.
Por estas e outras cousas que non podo describir o meu VOTO vai para: “Ser non será pero parecer parece”, para min un dos mellores da xornada. Parabéns aos dous.
Despois dunha dura decisión, decántome por A forma da razón. Encantoume o humor que despide e o seu ritmo. Ese encontro entre dous escépticos convertido un deles nunca pantasma. Teño que reconocer que tamén me engaiolou a ruptura de cachola de Ser non será pero parecer parece, esa forma de envolver coas palabras. Pero deixeime ir pola situación cómica e absurda do otro relato. Primei ao final a sinxeleza coa que presenta a eterna batalla entre o misterioso e o racional, adoro adoptar discusións de tal calibre contadas en forma de situación, precisa, áxil e con doses de humor.
Comento: ‘Ser non será’… é un relato que remata mellor do que empeza. Sóbranlle as primeiras frases. O miolo está máis abaixo e custa chegar ao punto que realmente interesa e que realmente está conseguido. A atmosfera que se crea ao final está ben lograda.
‘A forza’ pareceume un texto moi convencional, demasiado visto. A pantasma que se nega a crer que é pantasma é un tópico que neste caso non consegue sumar nin un só elemento que o faga máis atractivo.
O meu voto vai para ‘Ser non será…’